به گزارشخبرگزاری فارساز اردبیل، در این کتاب که به تازگی منتشر شده و علاقمندان حوزه فرهنگ و هویت تاریخی اردبیل میتوانند این کتاب را تهیه کنند اثری فاخر است که گویای تاریخ کهن دارالارشاد اردبیل است.
در تاریخ معاصر ایران و بالطبع در تاریخ آذربایجان و اردبیل و مشگینشهر و دشت مغان تا به امروز به گونهای جدی و به دور از ملاحظات خاص به تحقیق و پژوهش درباره تاریخ محلی به صورت جدی پرداخته نشده است، از این لحاظ خلا بسیاری وجود دارد که پر کردن آن از مهمترین ضروریات و از وظایف اساسی نسل فعلی به شمار میرود. به همین دلیل در چند سال اخیر محققین و پژوهشگران و مورخین معاصر اردبیل ، بنده و عزیزانی همچون آقای علی درازی، سعید معزی و استاد و برادر بزرگوار جناب آقای شاپور نظری، فرایند جدیدی در این زمینه آغاز کردهایم و با همت و تلاشها و فعالیتهای خویش سعی در اعتلای فرهنگ نگارش تاریخ و ترویج کتاب و کتابخوانی گام مثبتی بر میداریم.
در روزهای منتهی به سال جدید و تحول بهار طبیعت، چاپ و انتشار کتاب جدیدی از سوی همکار و دوست و استاد بزرگوار جناب آقای شاپور نظری شدیم. این کتاب با نام هویت اردبیل قدیم که قبلا جلد اول و دوم در سال 1392 چاپ شده بود این بار انتشار و چاپ جلدهای سوم، چهارم و پنجم بیانگر آن شد تا فرهیختهای از دیار اردبیل، با پشتکاری و همت و توانایی خود، تصاویر و مطالب بسیار ارزشمند و تاریخی را به مردم فرهنگدوست تقدیم کرد.
همان طوری که در مقدمه مولف و نویسنده کتاب هویت اردبیل قدیم نگارش شده است بدین مضمون که هویت اردبیل در دورههای قاجار و پهلوی اول و دوم با اتکاء به مجموعه عکسهای تاریخی و اسناد همراه با مستندنگاری بیان شده است. آن چیزی که در این کتاب نظر بیشتر مخاطبان را جلب میکند عکسها و اسناد مستند اجتماعی از لحاظ موضوعیت تاریخی ژانری در عکاسی است که بر اساس آن به مستندنگاری جامعه پردازش شده است. دودمانشناسی و تبارشناسی و تاریخنگاری عمومی اردبیل و قلمرو آن زمانی در مسیر غنایافتگی قرار میگیرد، عکسها و اسناد واجد ارزش گرانسنگ باشد و به مثابه میراث غنی گذشتگان محسوب شود، بنابراین تا زمانی که موزه عکس و اسناد در اردبیل راهاندازی نشود، ارزشمندترین بخش فرهنگ تاریخ مصور اجتماعی دچار آسیب خواهد شد و انسجامپذیری خود را از دست خواهد داد.
عکسها و اسناد تاریخی از لحاظ مضمونپردازی که حاوی معانی تخصصی و عمومی است با تاکید بر ارزشگذاری آن جلوههای جریان تاریخ اردبیل را تفسیر میکند. مستندنگاری عکس در عین حال که شرایط و رفتار معینی از افراد جامعه را در ذهن ما متبادر میسازد، از زوایای شناخت جریانها و رویدادهای تاریخ معاصر اردبیل، طریقه بازنمایی است که زمان، مکان و انسانها را نشان میدهد.
در این زمینه محمد اصغریکلاسر از نویسندگان اردبیل اظهار کرد: کتاب «هویت اردبیل قدیم» به صورت کاربردی عکسها و اسناد در پژوهش گامی به سوی تاریخنگاری است تا مستندنگاری آن واکاوی شود و فهم درستی از آن در رفتار اجتماعی عقل جمعی و حافظه تاریخی متصور شود.
وی افزود: در این کتاب بیشتر سعی شده است بررسیهای تحلیلی در خصوص، جریانشناسی تاریخ اردبیل در چارچوب روش پژوهش علمی مجاب شدن در شهادت واقعیت تاریخی است، تا بصیرت روشنی از گذشته، خصلت درستاندیشی را برای ما بیاموزد تا جزئیترین مختصات دورههای شاخصمند، ویژگی دلالتمند داشته باشد.
اصغریکلاسر اظهار کرد: بنابراین نزدیکترین ابزار اجتماعی برای رسیدن به گذشتهای شفاف از تاریخ دوره قاجار و پهلوی اول و دوم (عکس و اسناد) است که بیتردید منزلت خاصی از نظر تاریخمندی اجتماعی دارد.
وی در پایان با تبریک به استاد شاپور نظری در جهت معرفی شخصیتها و رویدادها و حوادث و تحولات تاریخ اردبیل، خلخال، مشگینشهر و مغان امید آن را داریم تا مسئولان و فرهنگدوستان کتاب و اهالی علم و قلم، ضمن ارج نهادن به فعالیتهای پژوهشگران و محققان تاریخ محلی اردبیل، همکاری و حمایتهای مادی و معنوی خود را دریغ نکنند تا در سالهای آتی شاهد انتشار و کتابهای جدیدی از سوی استاد شاپور نظری باشیم.