پيروان تمام اديان معتقدند كه در يك عصر تاريك و بحراني كه جهان را بيدادگري وبيديني فرا گرفته، نجاتدهندهاي بزرگ طلوع ميكند و به واسطه نيروي فوقالعاده، اوضاع آشفته جهان را اصلاح ميكند و خداپرستي را بر بيديني و ماديگري غلبه ميدهد.
به گزارش تابناک همدان ؛ تمام اديان و مذاهب در عقيده به مصلح كل و موعود منجي كل ملل، مشتركند. پيروان تمام اديان معتقدند كه در يك عصر تاريك و بحراني كه جهان را فساد و بيدادگري و بيديني فرا گرفته، نجاتدهندهاي بزرگ طلوع ميكند و به واسطه نيروي فوقالعاده، اوضاع آشفته جهان را اصلاح ميكند و خداپرستي را بر بيديني و ماديگري غلبه ميدهد.
امید به آمدن «مصلح بزرگ آسمانی»، در آینده ای روشن و استقرار عدالت و صلح فراگیر و همگانی ، امری فطری است. این انگاره با وجود آدمی، آمیخته شده است و محصور در زمان و مکان و ویژه قوم و ملتی خاص نیست.
در بیشتر ادیان و مذاهب جهان، از مصلحی سخن به میان آمده كه در آخرالزَّمان ظهور کرده و به جنایتها و خیانتها خاتمه خواهد داد و شالودة حكومت واحد جهانی را بر اساس عدالت و آزادی واقعی، بنیان خواهد نهاد. تمامی پیامبران و سفیران الهی نیز در این زمینه به مردمِ با ایمان جهان، نویدهایی داده اند.
پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، درباره نام آن بزرگوار با هم اختلاف نظر دارند. مسلمانان با ارائه كاملترین تصویر، او را با نام «مهدی موعود» میشناسند.
موعود در آیین بودایى
موعود و منجى آخرالزمان در دین بودایى نیز «بوداى پنجم»است و آمدنش را بشارت داده و بوداییان منتظر ظهورش هستند.
عقیده به منجی در آئین زرتشت
در دیانت زردتشتی ، به مساله انتظار و ظهور ، اهمیت خاصی داده شده است . از سویی دیگر از متون زردتشتی چنین بر می آید که بشارتها و نکته هایی که به مساله ظهور منجی می پردازند، نشانه هایی را مطرح می کنند ،که همان نشانه ها به نوعی کانون تفکرات منجی گرایانه در شیعه بوده ، و نشانه ها و مصادیق شناخت منجی را که در مکتب شیعه بدان پرداخته شده است را به خوبی تقویت می کند
كتاب اصلی زرتشتیان اوستا نام دارد كه حدود 800 سال پس از مرگ وی تدوین یافت. اوستای كنونی از قطعات پراكنده پدید آمده، زیرا قسمت اعظم آن پس از حملهی اسكندر مقدونی دچار حریق شده و از بین رفته است و كتب دیگر در آیین زرتشت با نامهایی از جمله كتاب زند، جاماسبنامه، داشتان دینیك، زراتشت نامه شناخته می شوند. در كتابها و آثار زرشتی، پیرامون آخرالزمان، و ظهور موعود، مطالب بسیاری آمده است. كه بر اساس هزاره گرایی زردتشتی هر یك از آنها به فاصله هزار سال از دیگری ظهور خواهد كرد. در كتاب «زند و هومن» نیز« سین» از ظهور منجی بزرگ «سوشیانس» خبر داده و درباره نشانههای ظهورش می گوید « كه پس از جنگهای نه هزار ساله اهریمنان و ایزدان كه با پیروزی نسبی اهریمن همراه است، لطف اهورا مزدا شامل ایزدان شده و به پیروزی نهایی بر اهریمنان نائل میگردند و عالم به سعادت واقعی خواهد رسید و انسان بر تخت خوشبختی تكیه خواهد زد.»
بر اساس آموزه های اوستایی، این منجیان یكی پس از دیگری جهان را پر از عدل و داد خواهند كرد
موعود در آیین یهود
تورات که مبنای اصول اساسی و اعتقادات و اندیشه یهودیت است، در بخشهای نخستین، پس از شرح چگونگی تکوین جهان هستی، خلقت انسان و ذکر تاریخ پیامبران اولیه، هشدارهایی نسبت به آخرالزمان دارد، که در بیشتر پیشگوییهای مربوط به آخرالزمان، خبرهای وحشتناك و نگرانكنندهای وجود دارد. رؤیاها و هشدارها دربارة آخرالزمان و توصیف علائم ظهور موعود، از موضوعهای رایج در ادبیات پیشگویی است و انبیا از تشویش ها و پریشانی های پیش از دوران گشایش سخن گفتهاند. در باب های 38 و 39 كتاب حزقیال، نبرد یأجوج و مأجوج از نشانههای آخرالزمان به شمار رفته است.
توصیف و پیشگویی یوئیل از «روز عظیم و مهیب خداوند» و بلاهای طاقتفرسای آن و گردآوری «باقیماندگان»، نمونهای از این امور است: «آفتاب به تاریكی و ماه به خون مبدل خواهند شد؛ پیش از ظهور یوم عظیم و مهیب خداوند. و واقع خواهد شد هر كس نام خداوند را بخواند نجات یابد ...».
از این رو، مسیح موعود یهودیان هنوز به دنیا نیامده است. او که بر اساس باور یهودیان فرزندى از نسل داود و یـا فرزند منتخب داود است، درآخرالزمان پدید خواهد آمد و با سیطره بر جهان، پادشاه جهان و جهانیان خواهد شد و به عدل و داد پادشاهى و حکمرانى خواهد کرد. همه ستمگران و شریران را نابود کند، فقیران وصالحان را رهایى بخشیده ، وارث زمین خواهد کرد. آنگاه است که گستره زمین از آن یهودیان خواهد بود.
با توجه به قومیتگرایى و نژادپرستى شدید یهودیان و تنها بر حق دانستن دین خود و نیز صاحب حق مطلق دانستن نژاد یهودى، روشن مى شود که مراد آنها از صالحان وارث زمین ـ تصریح شده در کتب دینى شان ـ یا یهودى الاصل هستند و یا غیر یهودى به دین یهود درآمده ، نه عموم صالحان در برگیرنده صالحان امتها و دین هاى دیگر.
موعود در آیین مسیحت/ اتفاق نظر اسلام و مسیحیت در رجعت حضرت عیسی(ع) در آخرالزمان
آیین مسیحیت نیز به آینده جهان و انسان، نگاه خوشبینانه داشته، ظهور موعودى را که همان عیسى مسیح (ع) باشد، نوید داده است. ظهور دوم یا بازگشت دوباره حضرت عیسى مسیح (ع) براى نجات جهانیان و ایجاد یک دنیاى پرشکوه، از اعتقادات جدى مسیحیان است. از این رو، اگر درباره سرانجام کار حضرت مسیح (ع) پس از ظهور نخست و اعلام رسالت و تبلیغ دینش میان مسلمانان و مسیحیان اختلاف نظر وجود دارد، در اصل در ظهور دوم آن حضرت اتفاق نظر دارند.
بر این اساس، عیسى (ع) دوباره ظهور خواهد کرد و به تصریح عبارات عهد جدید (یا اناجیل چهارگانه و برخى متون فرعى وابسته به آن)، با حاکمان ستمکار خواهد جنگید و پس از نابود کردن آنها بشر را به ساحل نجات و رستگارى رسانیده و به زندگى آرمانى اش جامـه عمل خواهد پوشانید. به همین دلیل، مسیحیان منتظر ظهورش باید آماده باشند و زمینه هاى ظهور آن حضرت را فراهم کنند.
در انجیل لوقا در این زمینه چنین آمده است: کمرهاى خود را بسته، چراغهاى خود را افروخته بدارید و شما مانند کسانى باشید که انتظار آقاى خود را مى کشند... پس شما نیز مستعد باشید، زیرا در ساعتى که گمان نمى برید «پسر انسان» مى آید. ظهور دوم حضرت عیسى (ع) با پیدایش یک سلسله حوادث طبیعى، زمینى، آسمانى، سیاسى و اجتماعى همراه خواهد بود.
به عقیدة مسیحیان، رستاخیز عیسی و بازگشت نهایی وی به جهان برای پایهگذاری پادشاهی خدا بر زمین، دنباله تحقّق پیشگویی های مربوط به رنج كشیدن او بود. بر این اساس، بخشی از پیشگوییها در زمان آن پیامبر الهی تحقّق یافت؛ ولی تحقّق كامل آرمان مسیحایی در آخرالزمان خواهد بود. چنانکه بر این باورند که از حضرت عیسی نقل شده که: «پسر انسان خواهد آمد، در جلال پدر خویش به اتفاق ملائكه خود، و در آن وقت هركس را موافق اعمالش جزا خواهد داد. هر آینه به شما می گویم كه بعضی در اینجا حاضرند كه تا پسر انسان را نبینند كه در ملكوت خود می آید، ذائقة موت را نخواهند چشید».(5)
پسر انسان هنگامى مى آید که بشریت با مشکلات و مصایب فراوانى دست به گریبان است: ...و در آفتاب وماه و ستارگان علامات خواهد بود و بر زمین تنگى و حیرت از براى امت ها روى خواهد نمود، به سبب شوریدن دریا و امواجش؛ و دلهاى مردم ضعف خواهد کرد از خوف و انتظار آن وقایعى که بر ربع مسکون ظاهر مى شود؛ زیـرا قـوات آسمان متزلزل خواهد شد و آنگاه پسر انسان را خواهند دید که بر ابرى سوار شده با قوت و جلال عظیم مى آید.
موعود اسلام
در قرآن كريم آياتي در سورههاي مختلف درباره بحث مهدويت و حكومت جهاني آن حضرت آمده است كه برخي تصريح به آن دارند و برخي با استفاده از روايات و تفاسير، منطبق بر بحث مهدويت است. همچنين روايات بسيار زيادي از پيامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) كه در منابع شيعه و اهل سنت نقل شده است؛ ويژگيهاي فردي، اوضاع عصر ماقبل و بعد ظهور، روش و ويژگيهاي حكومت آن حضرت را به دقت بيان نمودهاند.
بيشترين مباحث درباره موعود جهاني، در دين اسلام آمده و بيشترين كتابها درباره او نيز در بين مسلمانها اعم از شيعه و سني نوشته شده است و حق هم همين است؛ چرا كه موعود، پسر انسان و آخرين خليفه الهي، كسي نيست جز حضرت مهدي (ع) فرزند پيامبر اسلام (ص) كه از مسلمانها و نسل پيامبر اسلام است و ديني كه خواهد آورد جز اسلام نخواهد بود.
از بين آيات مختلف قرآن براي رعايت اختصار به ذكر نمونهاي بسنده ميكنيم:
«وعد الله الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات ليستخلفنّهم في الارض كما استخلف الذين من قبلهم و ليمكنن لهم دينهم الذي ارتضي لهم و ليبدلنهم من بعد خوفهم امناً يعبدونني لايشركون بي شيئاً و من كفر بعد ذلك فاولئك هم الفاسقون»؛
خداوند به كساني از شما كه ايمان آورده و اعمال شايسته پيشه كردهاند وعده داده است كه آنها را در زمين خلافت دهد، چنانكه افراد پيش از آنها را نماينده خود گردانيد و ديني را كه براي آنها برگزيد، براي اينان باقي داشته و ترس آنها را تبديل به امن كند تا مرا پرستش كنند و هيچ به من شرك نورزند و كساني كه پس از آن كافر شوند، آنها فاسقانند.
علاوه بر آیات فراوانى که بر مسئله مهدویت در اسلام و ظهور حضرت مهدى (ع) دلالت مى کند، روایات شیعه و سنى در این زمینه، بسیار زیاد و به حد تواتر رسیده است، به گونه ای که کسى نمى تواند درباره درستى آنها تردید به خود راه دهد.
نتيجه اين كه مصلح كل و موعود جهاني بنا به بشارت همه كتب و اديان آسماني در آخر الزمان خواهد آمد و جهان پس از ظلم و ستم و فساد را پر از عدل و داد خواهد كرد و حكومتي جهاني با امتي واحده و دين واحد تشكيل خواهد داد و در اين موضوع اختلافي نيست. غالب بشارتها و نشانهها بر همديگر و بر حضرت مهدي (ع) كه اسلام و شيعه بدان اعتقاد راسخ دارد، منطبق است. به اميد روزي كه آن خورشيد پردهنشين غيبت چهره بگشايد و نداي ملكوتي «انا بقية الله» او در فضاي تمام جهان طنينافكن شود و حكومت الهي و جهانياش برقرار گردد و وعده الهي عملي شود.
«وَ لَقَد كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بعدِ الذِكّرِ اَنّ الارضَ يَرثُها عِبادِيَ الصّالحونَ» (سوره انبياء، آيه 105)
منابع:
1- آشنایی با ادیان بزرگ، ص 110ـ 111.
2- فرهنگ و بینش یهود، ص30
3. نجات بخش در ادیان، محصل، ص 13 و 14 .
4- تاریخ تمدن ویل دورانت- جلد 4- ص 89
5- خلاصه ادیان در دنیای بزرگ،ص97-95
6- او خواهد آمد، ص 108 ،ص 121 وص 122
7- بشارتهای كتب مقدس درباره محمد(ص) و اهل بیت علیهم السلام،ص201