هرچند به مانند گذشته مردم از کالاهای خواب سنتی استفاده نمیکنند، اما همچنان این شغل در همدان وجود داشته و مشتریهای مخصوص به خود را دارد.
به گزارش فارس، همچنان میتوان در کوچه پس کوچههای بافت قدیمی همدان، سراغی از کاروانسراهای قدیمی و شغلهای قدیمی گرفت و یاد گذشتههای را حفظ کرد.
در اطراف تپه هگمتانه که قدم بزنیم، حوالی سرای آقانجف، روی در ورودی کاروانسرای قدیمی خداکرم که این روزها آواری بیش از آن باقی نمانده است، یک تکه بنر که بر روی آن عبارت «حلاجی پشم و کلکه» نوشته شده است، به چشم میآید.
نام حلاجی که به میان میآید حتماً تصویر همان دستگاه حلاجی سابق که اغلب حلاجها با یک دوچرخه به محلهها میآمدند تا تشکهای خانه را دوباره حلاجی کنند، در ذهن همگان شکل میگیرد، گونیهای کرک و پشم که در دالان ورودی کاروانسرا قرار دارد به تشکیل تصویر این ذهنیت قدیمی کمک میکند؛ هرچند که وجود گونیهای لایکو بین همه اجزای این مجموعه سنتی، نامتجانس به نظر میرسد.
حالا ناخودآگاه چشم میگردانیم تا آن دستگاه قدیمی حلاجی با «مشته» معروف آن را ببینیم و به یاد بیاوریم که در کودکی چندبار، سعی کردیم تا حرکات این حلاجها که در گوشه حیاطهای قدیمی پشم و پنبه را میزدند، تقلید کنیم و آواز بخوانیم.
اما به یکباره با یک دستگاه مواجه میشویم و هر چه میگردیم بیشتر ناامید میشویم؛ انگار همان لایکوهای جلوی در کار خودشان را کردهاند و دستگاه قدیمی را کنار زدند و هرچند لحاف و تشکهای سنتی در این کاروانسرا تولید میشود اما مدرنیته هم در آن ریشه دوانیده است.
عباس بیگدلی که به صورت سنتی به تولید کالای خواب میپردازد و در این کارگاه مشغول به فعالیت است به خبرنگار فارس در همدان میگوید: تولید کالای خواب شغل پدری ما است که امروز من و برادرم به آن مشغول هستیم.
خبری از کمان و مشته معروف حلاجی دیگر نیست
وی با بیان اینکه امروزه از یک دستگاه حلاجی دستساز استفاده میشود، میافزاید: با این دستگاه نسبتاً جدید میتوان پشم، خواف، لایکو و ... را حلاجی کرده و در نهایت تشک، لحاف و بالشت تولید کرد.
این تولیدکننده کالاهای خواب سنتی با بیان اینکه آنچه مربوط به خواب بوده و یا کوسن و رویه مبل، در کارگاه ما تولید میشود، ادامه میدهد: بیشتر مشتریهای این کارگاه را مردم روستایی تشکیل میدهند.
وی میگوید: روستاییان اغلب پشمهای چیده شده گوسفندی را میآورند تا ما آن را حلاجی کرده و به آنها پس دهیم و یا تشک و لحاف مورد نظرشان را بدوزیم و کالای نهایی را به آنان تحویل دهیم.
بیگدلی اضافه میکند: برخی از مغازهداران نیز که دستگاه حلاجی ندارند، مواد اولیه خود را به کارگاه ما آورده و پس از حلاجی کردن، در مغازه خود به کالای خواب تبدیل میشود.
کمرنگی اشتیاق مردم به کالاهای خواب سنتی
وی با بیان اینکه مشتریهای خانگی نیز به کارگاه ما مراجعه میکنند، میافزاید: در حال حاضر استفاده مردم از تشک و لحاف سنتی کمرنگتر شده و پتوها و تشکهای صنعتی با توجه به مساحت محدود آپارتمانها، از تقاضای بیشتری برخوردار هستند.
این تولیدکننده کالای خواب سنتی با بیان اینکه ممکن است سفارشات در یک روز به 30 فقره برسد و یا هیچ سفارشی نداشته باشیم، میگوید: به طور میانگین در ماه روزانه 6 سفارش در حوزههای مختلف کاری خود، دریافت میکنیم.
وی با اشاره به اینکه توسعه تولیدات را در برنامه دارد، بیان میکند: به دنبال بازسازی و توسعه کارگاه خود بودیم که با مخالفت مالک مواجه شدیم و هنوز نتوانستیم به تفاهمی در این حوزه دست یابیم.
تولید تشک خواب به شیوه سنتی با قابلیت بازسازی
بیگدلی با بیان اینکه تشکهای خوشخواب را به شیوه سنتی تولیدی میکنیم، ادامه میدهد: مزیت این تولیدات این است که با از بین رفتن شرایط اولیه میتوان آن را بازسازی کرده و به مانند روز اول استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه اگر در زندگی قانع باشیم درآمد این کار کافی خواهد بود، میگوید: اگر بتوانیم انبار یا فروشگاهی برای عرضه محصولات خود ایجاد کنیم، این شغل قابل توسعه است.
اقبال مردم به استفاده از لحاف کرسی
وی با بیان اینکه غالباً مردم در انتخاب کالا خواب سنتی یا به روز اطلاع کافی ندارند و به نظر فروشنده بسنده میکنند، اظهار میکند: در زمستان سال گذشته با اقبال مردم مردم به ویژه روستاییان به دلیل افزایش نرخ گاز به لحافکرسی روبهرو شدیم.
این تولیدکننده کالای سنتی خواب میافزاید: در زمستان گذشته کارگاه ما سفارش تولید حدود هشت لحاف کرسی را دریافت کرد اما واحدهایی نیز بودند که تا حدود 300 لحاف کرسی تولید کرده و به فروش رساندند.
وی با بیان اینکه تولید یک لحاف کرسی در حال حاضر حدود 250 هزار تومان هزینه دارد، میگوید: برخی به دلیل خوشدوخت بودن لحاف کرسی قیمت 400 هزار تومان نیز پرداخت میکنند.
بیگدلی با اشاره به اینکه یکی از خدمات ما ترمیم و بازسازی لحاف و تشکهای قدیمی است، بیان میکند: اجناس دست دوم را خریداری نمیکنیم چرا که اغلب مشتریها به دنبال تهیه جهیزیه هستند و اجناس نو را خریداری میکنند.
شغل حلاجی و گذری بر حال و احوال آن نشان میدهد که هنوز بسیاری از شغلهای قدیمی در گوشه و کنار شهر نفس میکشند و حفظ آنها میتواند به حفظ هویت و ترغیب گردشگران برای بازدید از همدان، کمک کند.