به گزارش تابناک قم، حمل و نقل عمومی نوین، وسایلی هستند که می توانند سهمی بسزا در کاهش ترافیک و آلودگی هوا داشته باشند و بسیاری از مشکلات ترافیکی و زیست محیطی شهرها را سامان بخشند. امروزه بهرهبرداری و استفاده از وسایلی همچون مترو و منوریل مورد توجه مسئولان شهری قرار گرفته است و توسعه شبکه حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از مهمترین برنامههای توسعه پایدار مورد توجه است.
اما در این میان برخی مشکلات از جمله کمبود بودجه و تخصص مورد نیاز و... سبب شده است که کشور ما از ایجاد و بهرهمندی از زیرساختهای لازم برای توسعه شبکه حمل و نقل عمومی باز ماند و همچنان استفاده از وسایل نقلیه شخصی در صدر اولویت عموم قرار گیرد.
در این میان چند سالی است که ایجاد مترو و منوریل در شهر قم نیز مورد توجه قرار گرفته است. شهر قم که دومین پایتخت مذهبی کشور به حساب میآید هر روز با سیل عظیمی از مسافران داخلی و خارج از کشور روبهرو است و این طرحها می تواند بسیاری از مشکلات ترافیکی شهر را برطرف سازد و روز به روز بر میزان گردشگران آن بیفزاید که میتوان آن را فال نیکی برای شهر دانست اما متاسفانه مشکلاتی متعدد برسر راه این پروژهها قرار گرفته و روند توسعه آنها را با کندی مواجه کرده است.
کلنگ پروژه مترو قم در آغازین روزهای ماه مرداد سال 1388به زمین خورد اما همچنان بعد از گذشت بیش از 6سال بزرگترین پروژه مدیریت شهری قم به مرحله راهاندازی نرسیده است و مردم و مسئولان همچنان چشم انتظار پایان رسیدن این طرح هستند. برخی بر این عقیدهاند که همزمانی اجرای این پروژه با پروژه منوریل موجب کندی روند این طرح شد و صرف بودجه بسیار برای منوریل قم مانع پیشرفت کار این طرح شد. اما بدون شک توجه به ایجاد زیرساختها و فراهم کردن تسهیلات لازم برای ادامه این امر بسیار ضروری است که خوشبختانه آخرین خبرها حاکی از ادامه حفر تونل مترو قم است.
ابراهیم نیلیه مدیرعامل سازمان قطار شهری قم در خصوص میزان پیشرفت پروژه مترو قم گفت: حفاری تونل مکانیزه مترو قم که از سوی قلعه کامکار به مسجد جمکران میرسد به بیش از 7 هزار متر رسید.
وی با بیان اینکه پروژه خط یک قطار شهری متصل کننده شمال غربی به جنوب شرقی قم است، گفت: آغاز پروژه مترو قم از مسجد مقدس جمکران صورت گرفته و سپس با گذر از میدان ولیعصر، میدان پلیس، چهل اختران، تقاطع عمار یاسر، میدان مطهری، میدان سعیدی، میدان معصومیه و بلوار کشاورز در پایان به قلعه کامکار میرسد.
وی با بیان اینکه ساخت ایستگاه میدان مطهری به زودی آغاز میشود، ادامه داد: مذاکرات مورد نیاز با شرکتهای داخلی واگن ساز برای ایجاد ناوگان متروی قم صورت گرفته که بر اساس آن قرار است چهار رام قطار به این پروژه اختصاص یابد. همچنین قرار است یک شرکت خارجی به تأمین مالی این پروژه به صورت فایناس بپردازد.
نیلیه با بیان اینکه اکنون حفاری تونل مترو قم با استفاده از یک دستگاه حفاری مکانیزه از 7 هزار و 100 متر عبور کرده است، افزود: در صورت ادامه روند در مهر ماه سال جاری حفاری تونل به میدان ولیعصر میرسد و از آن پس تونل سنتی جایگزین تونل مکانیزه میشود.
وی با اشاره به اینکه میزان خاکبرداری تونل به طور تقریبی روزانه 1500متر مکعب است، گفت: طول تمام این طرح 14.8کیلومتر است که تونل مکانیزه با 10.3کیلومتر و تونل سنتی با 4 کیلومتر آن را تشکیل میدهد.
مدیر عامل سازمان قطار شهری قم با بیان اینکه تونل سنتی از میدان ولیعصر آغاز و به مسجد مقدس جمکران ختم میشود، تصریح کرد: تا به حال حفاری 816 متر از تونل به صورت سنتی و غیر مکانیزه انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: به طور میانگین دستگاه عظیم حفاری مکانیزه با قطر حفاری 9.36 متر روزانه 15 متر پیشروی دارد.
سید مرتضی سقاییان نژاد شهردار قم نیز در خصوص زمان افتتاح این پروژه بر این عقیده است که تا پایان سال 95 میتوان قطار شهری را راهاندازی و افتتاح کرد.
وی با بیان اینکه فاز اول این پروژه تا پایان سال جاری افتتاح میشود، گفت: بر اساس مذاکرات انجام شده با شرکتهای ساخت واگن قرار است تا پایان سال سه رام قطار که مجموعا 15 واگن میشود، تامین شود.
شهردار قم با اشاره به اینکه این پروژه با مشکلات عدیده ای روبهرو بود که از جمله آنها میتوان به مسئله واگن اشاره کرد، اظهار کرد: اگر تا پایان سال موفق شویم 3 ایستگاه از 5 ایستگاه مورد نظر را فعال کنیم سال 95 سال افتتاح پروژه متروی قم خواهد بود.
نعمتالله عواطف رستمی سخنگوی شورای اسلامی شهر قم نیز با بیان اینکه اکنون انجام پروژه متروی قم روند مطلوبی را طی میکند گفت: حفاری تونل مترو در حال انجام است و در فاز اولیه خرید، تملک و مجهز ساختن سه ایستگاه را دنبال میکنیم.
عواطفرستمی با بیان اینکه اکنون ساخت تونل مترو از قلعه کامکار تا میدان مطهری به پایان رسیده است، اضافه کرد: همچنان آماده سازی زیرساختهای لازم برای تونلها در دستور کار است و تا افتتاح آنها زمان باقی است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم تامین منابع مالی را یکی از مهمترین نیازهای هر پروژه عنوان کرد و افزود: شورای اسلامی شهر تمام تلاش خود را برای تامین منابع مالی مترو انجام داد و در سه مرحله توانست بودجه لازم برای این طرح را تامین کند و در کل افزون بر 450 میلیارد تومان برای اجرای این پروژه مساعدت مالی صورت گرفته است.
حسین مظفری کارشناس حمل و نقل و ترافیک نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم با بیان اینکه متروی قم یکی از مهمترین پروژههای شهر به حساب میآید، گفت: مترو وسیلهای برای کاهش معضل ترافیک و امنیت خاطر بیشتر مسافران است.
وی با بیان اینکه مترو میتواند زیر ساختهای حمل و نقلی شهر را متحول سازد، اظهار کرد: قم شهری زائر پذیر است که سامان بخشیدن به وضعیت ترافیکی این شهر ضرورتی انکارناپذیر است.
مظفری با بیان اینکه متاسفانه بسیاری از پروژههای شهری به دلیل برخی مشکلات نیمهکاره رها شدهاند و تنها خاکشان به چشم شهروندان میرود، افزود: پروژه متری قم نیز دستخوش مشکلاتی بوده است که خوشبختانه اکنون روند مطلوبی را طی میکند و مدیران و مسئولان شهری سعی بر راهاندازی سریع آن دارند اگرچه هزینههای زیادی را نیز متقبل میشوند.
این کارشناس حمل و نقل و ترافیک با اشاره به اینکه توسعه قطار شهری به توسعه اقتصادی کمک میکند، گفت: با فعالیت این پروژه هزینههای توسعه آن نیز تامین شده و با درآمدهای حاصله از خود مترو میتوان بسیاری از نواقص را جبران کرد.
علیرضا ازغندی کارشناس مسایل اقتصادی و مدرس دانشگاه نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه راه اندازی پروژه متروی قم از منظر اقتصادی دارای دو وجه است، گفت: از یک طرف مسئله تامین مالی این پروژه دارای اهمیت است که به نظر میرسد مدیران شهری تلاش دارند تا با استفاده از خطوط اعتباری خارجی این پروژه را به پیش ببرند.
وی با بیان اینکه استفاده از سرمایهگذاری خارجی در پروژههای شهری در اغلب شهرهای توسعه یافته امری رایج است، افزود: با این حال باید در نوع قراردادها و میزان نرخ بهره هوشیار بود تا هزینه سنگینی بر پیکره شهر وارد نیاید.
ازغندی بعد دیگر اقتصادی این پروژه را منافع اقتصادی حمل و نقل عمومی برای شهر قم دانست و گفت: سالانه میلیونها لیتر بنزین در ترافیکهای شهری از بین میرود و در گام نخست راهاندازی مترو میتواند به صرفهجویی در مصرف انرژی منتج شود.
این مدرس دانشگاه کاهش هزینههای سلامت جامعه را از دیگر منافع اقتصادی توسعه حمل و نقل عمومی عنوان کرد و افزود: با کاهش ترافیک آلودگی هوا نیز کاهش مییابد و در یک برآورد کلی بخش قابل توجهی از هزینههای بهداشت و درمان خانوادهها کاهش پیدا میکند.
وی توسعه گردشگری ملی و بین المللی در قم را یکی دیگر از جنبههای اقتصادی این پروژه دانست و گفت: امیدواریم مدیران شهری قم بتوانند تا پایان سال جاری این پروژه حیاتی در قم را راهاندازی کنند.
بر این اساس باید گفت که اگرچه سالها از زمان کلنگزنی پروژه متروی قم میگذرد و گله و شکایتها نسبت به اجرای کند آن بسیار بود اما اکنون این پروژه در روند توسعهای مطلوبی قرار گرفته و باید مسئولان و متولیان با فراهمسازی زیرساختها و تجهیزات و ملزومات سعی بر پایانبخشی به این پروژه و بهره برداری از آن را داشته باشند و بدون سنگ اندازی و ایجاد گره در مسیر کار از بازماندن دوباره آن جلوگیری کنند. بی شک ارائه تسهیلات مناسب و حمایت بخش خصوصی میتواند کمک قابل توجهی را در توسعه این مهم داشته باشد.