هیچ یک از بررسی هایی که تاکنون انجام شده ، ترشح ویروس در شیر مادر و انتقال آن به کودک را تایید نکرده اند. هرچند باید به این نکته توجه داشت که حجم نمونه در مطالعات انجام شده کم بوده است.
اخیرا The Lancet نتیجه یک بررسی در این خصوص را منتشر کرده است.
در این مطالعه ، با رعایت کلیه ملاحظات اخلاقی دو مادر شیرده مبتلا به کووید ۱۹ مورد مطالعه قرار گرفتند.
نمونه شیر هر دو مادر ده دقیقه بعد از شیردهی ، بعد از ضدعفونی کردن نوک سینه مادر و با استفاده از پمپ شیر جمع آوری شد. ابتدا در 4 درجه و سپس در منفی 20 درجه برای بررسی های بعدی نمونه ها ذخیره شدند.
تست RT-qPCR برای بررسی نمونه شیر کامل و نمونه شیر سانتریفیوژ شده (Skimmed milk) مورد استفاده قرار گرفت.
برای تست SARS-CoV2 از هر دو نمونه سواب حلق و بینی در مادران و نوزادان استفاده شد.
برای مادر شماره ۱ بعد از زایمان با علائم خفیف کووید ۱۹، تست انجام شد که نتیجه تست برای SARS-CoV 2 مثبت بود. تمام اقدامات لازم انجام و مادر ایزوله گردید.
چند روز بعد برای نوزاد به دلیل بروز علائم تنفسی تست SARS-Cov 2 انجام شد که مثبت بود. در نهایت مادر و نوزاد با حال عمومی خوب هفده روز بعد از زایمان مرخص شدند.
نمونه های شیر این مادر هیچ کدام از نظر وجود RNA ویروس در طی هفده روز بستری مثبت نبودند.
مادر شماره ۲ در همان بیمارستان و همان اتاق مادر شماره ۱ بستری شد. بعد از زایمان با نوزاد به همان اتاق برگشت و با مادر شماره ۱ در یک اتاق بستری بود تا اینکه تست مادر شماره ۱ مثبت اعلام شد و ایزوله گردید.
مادر و نوزاد شماره ۲ ، چهار روز بعد از زایمان از بیمارستان مرخص شدند. به دلیل شروع علائم خفیف کووید 19 مادر از ماسک کرد و تست انجام شده مثبت اعلام شد. با فاصله سه روز بعد تست نوزاد هم مثبت اعلام شد .مادر و نوزاد مجدد در بیمارستان بستری شدند.
هر دوتست SARS-CoV2 و RSV نوزاد مثبت بود. نوزاد به دلیل ایکتر و دیسترس تنفسی تحت درمان قرار گرفت.
نمونه شیر مادر شماره ۲، از نظر SARS-CoV 2 RNA چهار روز پی در پی ، بین روز دهم تا چهاردهم ، مثبت بود.
هیچ کدام از نمونه های روزهای بعد مثبت نبودند.
این مطلب که آیا نوزاد شماره ۲ از طریق شیرمادر مبتلا شده یا از طریق دیگر مشخص نیست.
مطالعات بیشتر در این خصوص لازم است تا مشخص شود شیردهی راه انتقال ویروس می تواند باشد یا خیر، تا بتوان براساس آن دستورالعملی برای مادران شیرده مبتلا به کووید۱۹ تدوین نمود.
منبع:
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)31181-8/fulltext