در
حالی که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، آخرین روزهای حضور خود در کاخ
سفید را پشت سر می‌گذارد، انجام اقداماتی مهم و جنجالی را در دستور کار
قرار داده که می‌تواند پیامدهای بلندمدتی برای آمریکا و دیگر کشور‌ها به
همراه داشته باشد. در تازه‌ترین مورد، دولت اوباما مجموعه‌ای از اقدامات
تنبیهی را علیه روسیه در دستور کار قرار داده که انتظار می‌رود واکنش مشابه
مسکو را به همراه داشته باشد.
به
گزارش «تابناک»، باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده که روسیه را به
دخالت در روند انتخابات آمریکا به نفع دونالد ترامپ محکوم کرده، روز گذشته
دستور اخراج ۳۵ دیپلمات روس و تحریم رئیس سازمان اطلاعات روسیه را امضا کرد
و گفت «این همه پاسخ ما به روسیه نیست». در مقابل، روسیه وعده داده که
اقدامات مشابهی را علیه آمریکا به انجام برساند.
در
نخستین اقدام، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا ۶
مقام و ۵ نهاد و شرکت روسی را به دلیل آنچه دست داشتن در «اقدام شرورانه
سایبری علیه منافع و امنیت ملی آمریکا» خوانده، تحریم کرد. در فهرست
تحریمی‌های شب گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا، نام ۶ فرد و ۵ نهاد از جمله
سرویس فدرال امنیت روسیه دیده می‌شود.
اوباما
و دولتمردانش البته به این تحریم بسنده نکرده‌اند و دستور اخراج ۳۵
دیپلمات روس مستقر در واشنگتن و فرانسیسکو هم صادر شده؛ یک مقام بی‌نام به
رویترز گفته که این افراد در پاسخ به «آزار دیپلمات‌های آمریکایی در مسکو»
اخراج شده‌اند و ۷۲ ساعت وقت دارند که خاک آمریکا را ترک کنند.
آمریکا
همچنین دو ساختمان متعلق به دولت سوریه در مریلند و نیویورک را تعطیل کرده
و گفته که این دو ساختمان، به مراکز فعالیت اطلاعاتی بدل شده بوده است. پس
از این اقدام، «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا بیانیه‌ای هم صادر کرد.
در این بیانیه، اوباما تهدید کرده که این اقدامات، «تمام پاسخ ما به روسیه»
نیست. وی همچنین گفته که «همه آمریکایی‌ها باید نسبت به اقدامات روسیه
هوشیار باشند».
واکنش روسیه
ساعتی
پس از اعلام خبر اخراج ۳۵ دیپلمات روس و تحریم چندین مقام و دستگاه امنیتی
این کشور از سوی دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا، دفتر رئیس جمهور
روسیه از در راه بودن واکنش تلافی‌جویانه روس‌ها خبر داد. دیمیتری پسکوف،
سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه در واکنش به این اقدام واشنگتن گفت که بی‌شک
اقدام تلافی‌جویانه مسکو، برای مقامات آمریکایی «ناراحت‌کننده» خواهد
بود.
پسکوف
افزود: «ما مطمئناً پاسخی کافی خواهیم داد و این پاسخ بر اساس تصمیمات
رئیس‌جمهور روسیه تعیین خواهد شد». وی همچنین تحریم‌های امشب را گام‌های
ادامه‌دار دولت آمریکا برای تخریب روابط با روسیه توصیف کرد و گفت که این
کار از نظر مسکو، تأسف‌برانگیز است.
اندکی
پس از این اظهارات، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که جزئیات پاسخ مسکو به
تحریم‌های جدید و اخراج ۳۵ دیپلمات این کشور از سوی آمریکا را روز جمعه
اعلام می‌کند. در همین حال، «سی‌ان‌ان» به نقل از مقامات آمریکایی اعلام
کرد که در اولین اقدام تلافی‌جویانه روس‌ها، مدرسه آمریکایی مسکو تعطیل شده
است.
واکنش ترامپ
رئیس‌جمهور
منتخب آمریکا نیز ساعاتی پس از اعلام تصمیم جدید دولت اوباما در قبال
روسیه، در واکنش به اقدامات ناگهانی اوباما در مقابله با دیپلمات‌ها و
نهادها و مقامات امنیتی روسیه به خاطر آنچه اخلال در انتخابات ریاست‌جمهوری
خوانده شده، گفت وقت آن است که آمریکا به سمت موقعیت بهتری رهنمون شود.
در
بیانیه‌ای که ترامپ در همین راستا منتشر کرد، آمده: «وقت آن است که کشور
ما به سمت چیزهای بهتری برود. با این حال، بخاطر منافع کشورم و ملت بزرگش،
هفته آینده با رهبران و جامعه اطلاعاتی ملاقات می‌کنم تا اطلاعات به روزی
در خصوص این وضعیت، بگیرم».
هدف از تحریم‌های جدید چیست؟
اقدام
جدید دولت آمریکا در تحریم مقامات و نهادهای روسی را می‌بایست یکی از
شدیدترین اقدامات تنبیهی و تقابلی واشنگتن علیه مسکو از زمان پایان جنگ سرد
تاکنون دانست. با این حال، همزمان به نظر می‌رسد که اوج‌گیری تقابل میان
دو کشور، نقطه آغاز فروکش کردن کلیت این روند تقابلی نیز خواهد بود. این
امر بیش از هر چیز بدان سبب است دونالد ترامپ در مقاطع مختلف چه پیش از
انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور و چه پس از آن، نسبت به توسعه روابط با روسیه
ابراز تمایل کرده است.
در
حقیقت، اقدام جدید دولت اوباما علیه روسیه را نیز باید در همین چارچوب و
در راستای دشوارتر کردن هرچه بیشتر برنامه ترامپ برای بهبود روابط با روسیه
ارزیابی کرد. به عبارت دیگر، اوباما سعی دارد با هرچه بیشتر کردن فشار بر
روسیه در آستانه خروج خود از کاخ سفید، واکنش شدید روس‌ها را برانگیخته و
بدین ترتیب، شرایط را به سمت و سویی سوق دهد که دولت ترامپ نیز چاره‌ای جز
ادامه روند موجود نداشته باشد.
با
این حال، از آنجا که مقامات روسیه نیز بی تردید نسبت به این موضوع آگاه
بوده و از سوی دیگر، آن‌ها نیز متقابلاً نسبت به چشم‌انداز بهبود روابط با
آمریکا در دوره جدید ابراز امیدواری کرده‌اند، بعید به نظر می‌رسد واکنش
روسیه از حد اقدام متقابل فراتر رفته و جنبه‌های جدی‌تر و خطرناک‌تری به
خود بگیرد؛ زیرا چنین امری به معنای بسته شدن درهای تعامل آتی با کاخ سفید
خواهد بود.
بر
این اساس، هرچند روسیه بی تردید اقدامات متقابلی را علیه نهادها و
دیپلمات‌های آمریکایی انجام خواهد داد، با این حال بعید است گستره این
اقدامات به حدی باشد که عملاً ترامپ را برای بازگرداندن یا لغو تحریم‌های
جدید آمریکا و یا دستکم ادامه ندادن این روند تقابلی، در منگنه قرار دهد.