تابناک اصفهان: اینجا چهل شب است که آسمان سر بر شانه های شب ناله میکند و باد سیلی میزند.
آری اینجا چهل روز و چهل شب است که کودکان بی پدر، زنها بی شوهر و زینب بی یار و برادر شده است.
قرن هاست که از واقعه عاشورا میگذرد اما همچنان زخم های تن حسین بن علی تازه است، لبهای عباس هنوز تشنه اند و کودکان، چشم انتظار آب هستند؛ هنوز روایت عروسی قاسم و رفتن تازه داماد به میدان نبرد قلبمان را در سینه میفشارد و داستان پر پر شدن کودک شش ماهه ابا عبدلله جگرمان را میسوزاند اما سوال اینجاست آیا حسین بن علی برای به تصویر کشیدن اینچنین صحنه هایی یا بهتر بگوییم تنها برای به درد آوردن دل مردمی که سالها یا قرن ها پس از آنها قرار بود زندگی کنند و میکنند، راهی صحرای کربلا شد؟.
آیا حسین بن علی برای آیندگان پیامی داشت یا تنها از آنها عزاداری و هلهله برای بازماندگانش میخواست؟.
آیا کربلا تنها مکانی بود که در آن ظلم بیداد کرد و عاشورا پس از این سالها و با گذشت زمان فقط یکبار اتفاق افتاد؟.
اینجاست که به یاد سخن دکتر علی شریعتی درباره واقعه عاشورا میاییم که میگفت : حسین بیشتر از آب تشنه ی لبیک بود و افسوس که به جای افکارش، زخم های تنش را نشانمان دادند و بزرگترین دردش را بی آبی نامیدند.
و اینجاست که باز هم سوال های مکرر از طرف نسل های بعد از امام و عاشورا مطرح میشود در مورد چرایی و حقانیت این واقعه؟ چرا که نسل جوان قرن بیست و یک در عصر ابر رسانه ها و قدرتهای زمان خود، زمانی که حتی دیگر توپ و تانک معنی ندارد و صلاح گرم جای خود را به جنگهای میکروبی داده است، حتما بارها و بارها از خود میپرسد که عاشورا چیست و چرا رخ داد؟ نوه ی پیامبر چرا تن به این نبرد بی حاصل داد ؟ و آیا اصلا این جنگ خونین جز درد و بی پناهی و آوارگی زنان و دختران بنی هاشم ماحصل دیگری هم داشت؟.
ما برای چه عزاداری میکنیم و چرا پس از قرن ها با وقوع حوادثی با عواقب و باز خوردهایی وسیع تر از حادثه کربلا، هنوز که هنوز است عاشورا و دردهایش زنده است؟.
و همانطور که دکتر شریعتی میگوید : این كه حسین (ع) فریاد میزند : آیا كسی هست كه مرا یاری كند ؟» هل من ناصر ینصرنی؟» مگر نمی داند كه كسی نیست كه او را یاری كند و انتقام گیرد؟ پس این سؤال از تاریخ فردای بشری است و این پرسش از آینده است و از همه ماست ...
دکتر کوروش محمدی ، رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران در خصوص پیامدهای قیام امام حسین (ع) و نحوه صحیح حفظ و نشر پیام عاشورا اینچنین میگوید :
عزاداری برای واقعه عاشورا بر می گردد به تاریخ تشیع و در طول یکی دو قرن اخیر پس از صفویه حجمه هایی از طرف معاندان و دشمنان اسلام در راستای ایجاد انحراف در شیوه عزاداری و برگزاری آیین محرم صورت گرفته است . این امر به جهت اینکه تلاش دشمن و معاندان دین اسلام و بدخواهان آن در انحراف یا تغییر نگرش و عقاید اصلی مردم با مشکل مواجه شد ، صورت گرفت زیرا که آنها نتوانستند در اصل قضیه و دیدگاه مردم نفوذ کنند ؛ بنابراین بهترین راه ، نفوذ به مناسک دینی و ورود به آیین های عزاداری بود تا انحراف ایجاد کنند .
ما امروز در شرایط فعلی یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم حضور برخی از افرادیست که متولی برگزاری مناسک دینی علی الخصوص عزاداری ایام محرم میباشند اما چنان که باید آگاهی لازم و اطلاعات درستی در این زمینه ندارند حتی برخی از خطیبان و وعاظ و سفیران پیام محرم به لحاظ احساسی دچار انحراف شدند و به ناخواه در مورد احیای واقعه ی کربلا وانتقال پیام عاشورا با احساسات برخورد می کنند .
ما در بحث پیام عاشورا و عزاداری برای ابا عبدالله الحسین (ع) قوه عقلانی جامعه را درگیر نکردیم و حتی علما نیز دراین زمینه تلاشی که در خور توجه باشد انجام ندادند ؛ درمجموع این مهم نا خواسته دستخوش احساسات قرارگرفت و به مرور زمان اثر کرد و عقلانیت در فلسفه برگزاری آیین محرم جایگاه خود را از دست داد در صورتی که عاشورا در نزد عقاید مردم پاک و بی آلایش است ولی متاسفانه در مسیر درست خود قرار نگرفته است .
جامعه به جای اینکه در مسیر پذیرش پیام واقعه ی عاشورا قرار بگیرد با احساسات خود به این قضیه ورود پیدا کرده و به مرور زمان پیام عاشورا کم رنگ و تنها حوادث تلخ آن بازگو میشود و این باعث شده که سبک زندگی شیعیان بخصوص در جامعه ایرانیان از سبک زندگی و نگرش و پیام امام حسین (ع) فاصله بگیرد .
امروزه نوع نگرش و سبک و معماری زندگی مردم هیچ سنخیتی با دیدگاه امام حسین ندارد و به شدت با فاصله حرکت می کنیم ؛ در این شرایط راه برای ورود خرافات و انحرافات به عقاید و مسائل دینی که بازخورد در زندگی اجتماعی ما دارد باز می شود .
اینگونه است که امروز به جایی میرسیم که جوانان و نسل امروز ما می خواهند امام حسین را در آوای ضرب و دهل و سنج پیدا کنند چرا که در گذشته با بر پایی جلسات مذهبی و آیین های گرد همایی و اینکه مردم پای منابر می نشستند واز خطیبان و وعاظ دینی کسب اطلاع می کردند جای خود را به این آیین های نمایشی ازجمله قمه زنی و انواع نوحه خوانی های که بیشتر جنبه نمایشی دارند داده است زیرا در عصر حاضر ودر زمانی که جابجایی اطلاعات درکمترین زمان ممکن صورت میگیرد کسی از روشهای قدیمی استقبال نمیکند .
جوان امروز نهضت امام حسین را به درستی درک نکرده است وت نها جز در همین ایام کوتاه محرم با آن ارتباط بر قرار نمیکند . ما دچار مسمومیت فرهنگی و اعتقادات مذهبی ما دستخوش خرده فرهنگهای وارداتی شده است که پیامد خوبی برای نسل جدید ما ندارد و با محتوا و اصالت پیام امام و قیام ایشان مغایرت دارد .
عمده نگاه من دراین تغییر رویکرد و فاصله ی ایجاد شده در بین نسلهای گذشته و امروز این است که باید نیازهای نسل جوان را بشناسیم و بسترهای فرهنگی مناسب را متناسب با نیازهای آنها فراهم کنیم و براساس آن نیازها در فضای کاملا منطبق و ایده آل جوان و نوجوان امروزی حتی در مدرسه و پیش از مدرسه تحت آموزشهای ایدئولوژیک برنامه ریزی فرهنگی کنیم.
نگاه فرهنگی امروز ما باید با نگاه فرهنگی دیروز ما متفاوت باشد چراکه در عصر انفجار اطلاعات و حجمه های شدید فرهنگی ما نمی توانیم همچنان پایبند اطلاعات و فرهنگ قدیمی خود باشیم و باید آنها را به روز رسانی کنیم .
نسل امروز و جوان کشور ما نه تنها نباید خودش را محدود به این دو ماه محرم و صفر بکند بلکه باید تلاش کند تا در ایام دیگر سال نیز به آرمانهای اخلاقی امام حسین عمل و برای تحقق آنها تلاش کند.
ما باید صادقانه به هویت اصیل ایرانی و اسلامی خود توجه کنیم زیرا این همان پیامی است که باید در حوزه های فرهنگی در جامعه به آن بپردازیم و از تمام ابزارها و اطلاعات در حوزه تعلیم و تربیت استفاده کنیم و با نسل نوپایی که آموزش هایش را از آنجا دریافت می کند آنها را حسینی پرورش دهیم و شور حسینی درآنها ایجاد کنیم نه فقط عزادار حسینی .
یاداشت از ریحانه راهپیما