در راستای اجرایی کردن تفاهم‌نامه همکاری بین سازمان آب و برق خوزستان و سازمان محیط زیست کشور که در مهرماه امسال منعقد شد، عصر امروز سازمان‌های مردم‌نهاد زیست استان خوزستان برای دومین بار گرد هم آمدند.
این گردهمایی توسط سازمان آب و برق خوزستان و سخنرانی صریح و منتقدانه محمدرضا شمسایی برگزار شد و مسئولین استانی، کشوری، دانشگاهیان و سازمان‌های مردم نهاد حضور داشتند.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در این همایش به شرح گزارشی از وضعیت اسفناک تالاب‌های استان پرداخت و اظهار کرد: با وجود جاری بودن 5 رودخانه اول کشور به‌لحاظ حجم آب و قرار گرفتن 3/1 ظرفیت آبی کشور در خوزستان که از 12 استان وارد خوزستان می‌شود, کمترین توجه را به اکو‌سیستم‌های رودخانه‌ها داشته‌ایم و به این مساله حیاتی و مهم اصلا پرداخته نشده است.
محمدرضا شمسایی با باور به اینکه اگر اشتباه، ناآگاهی و کوتاهی از مسئولان سر زده باید آن‌را پذیرفته و درصدد اصلاح آن برآیند تصریح کرد: سازمان محیط زیست استان به وظایفش در چند سال گذشته عمل نکرده و در اجرای وظایف خود کوتاهی کرده است.
وی افزود: این امر موجب شده بخش‌های دیگر هم‌چون جهاد کشاورزی و بخش صنعت هم بتوانند لطمات زیادی به محیط زیست طبیعی وارد کنند.
شمسایی وضعیت رودخانه‌ها را از لحاظ کمی و کیفی بسیار نامطلوب خواند و افزود: با وجود اینکه پساب‌های صنعتی در این استان قابل توجه نیست و در این قسمت به مرزهای قرمز نرسیده‌ایم، اما در بخش کشاورزی مطالعه کامل و برنامه اساسی در مورد زه آب نداشتیم و ورود این زه آب‌ها به رودخانه باعث شور شدن آب شده و حجم بالایی از نیترات، نیتریت و فسفات هم به آب رودخانه وارد می‌شود.
وی افزود: طرح‌های توسعه شبکه های آبیاری و زه‌کشی را بدون توجه و مطالعه انجام دادیم و تمامی منابع آب را برای بخش کشاورزی استفاده کردیم و سازمان‌های بین‌المللی استفاده از 40 درصد منابع آبی را برای کشاورزی مناسب می‌دانند.
شمسایی اضافه کرد: این در حالی است که ما بالای 80 درصد منابع آبی کشور را برای بخش کشاورزی در نظر گرفتیم، بدون اینکه هیچ‌گونه اطلاعاتی داشته باشیم که محیط طبیعی را گرفتار چه مخاطراتی خواهیم کرد و در حال حاضر هزینه‌های گزافی را بابت رفع مشکلاتی که خودمان به‌وجود آورده‌ایم دادیم.
وی در ادامه با انتقاد از کشت نیشکر به‌عنوان بزرگترین معضل خشکی و کم آبی در استان بیان کرد: ما باید از الگوهای دیگر کشت در استان استفاده کنیم، در حال حاضر 75 درصد مصرف آب مزارع نیشکر در 4 ماه خرداد تا شهریور است که دقیقاً مقارن با فصل گرما و زمانی است که بیشترین نیاز مصرف آب در استان وجود دارد.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: باید کمترین زه آب به رودخانه وارد شود و این موضوع به‌دلیل این نوع کشت لطمات جدی را به محیط زیست وارد می‌کند.
شمسایی علت عمده خشک شدن تالاب‌ها و ایجاد گرد و غبار را داخلی دانست و گفت: با توجه به اینکه تالاب‌ها در انتهای رودخانه‌ها قرار می‌گیرند با ورود زه آب به رودخانه‌ها و مصرف حجم زیاد آب برای کشاورزی هیچ آبی از رودخانه‌ها وارد تالاب نمی‌شود و قسمت اعظم آنها از بین رفته و خشک شده است.
وی در ادامه افزود: حوضچه‌های پرورش ماهی نیز خود به این معضل دامن زده‌اند، تعداد زیادی از حوضچه‌های پرورش ماهی در شمال خوزستان قرار گرفته است که باعث می‌شود بدترین و آلوده‌ترین راه آب‌ها را از بالا دست وارد آب رودخانه کنیم و این در شرایطی است که ظرفیت‌های خالی زیادی را در پایین دست داریم و هیچ استفاده‌ای از آنها نشده است.
شمسایی، مخالفت و تأسف خود را از این واقعه ضد محیط زیستی و مخرب ابراز و خاطرنشان کرد: عقیده‌ام بر این است که بسیاری از اتفاقات ناگوار دیگری که در بخش محیط زیست استان اجازه پیاده‌سازی پیدا نکردند، تنها به همت مخالفت‌ها و اعتراض‌های سازمان‌های مردم نهاد محیط زیست بوده است و این اهمیت حضور و آگاهی مردم را در مطالبه حق، حقوق شهروندی و طبیعی خود به اثبات می‌رساند.
* تشکیل خانه محیط زیست خوزستان
وی در ادامه به تشکیل خانه محیط زیست استان اشاره کرد و گفت: با این اقدام امیدواریم تنها تمرکز بر روی کار رسانه‌ای نباشد و بخش اساسی آن نظارت نزدیک و واقعی با تکیه بر مستندات و آمارهای معتبر باشد و مطالعه و پژوهش در این زمینه به‌طور جدی و مستمر انجام شود.
شمسایی بیان کرد: به لحاظ اینکه ما در انتهای رودخانه‌ها قرار گرفته‌ایم، بیشترین گرفتاری و معضلات در بین 13 استان در خوزستان وجود دارد و هر زه آبی که وارد رودخانه می‌شود در انتها این استان را را متضرر می‌کند.
وی در ادامه افزود: از این رو آمادگی خود را در تامین و حمایت از تشکل‌های خانه محیط زیست استان به‌ویژه در زمینه‌های مطالعاتی و آموزش اعلام می‌کنم و این اطمینان را می‌دهم زمانی که تمامی قشرهای مختلف جامعه نسبت به مسائل زیست محیطی توجیه و آگاه شوند، مشکلات حاضر در رفع مشکلات حاضر قدم بزرگی خواهیم برداشت.
شمسایی با انتقاد از عملکرد نامناسب دولت گذشته در سال‌های گذشته تصریح کرد: با وجود هشدارها و توصیه‌های سازمان آب و برق نسبت به کمبود منابع آبی، دولت اجازه صدور مجوز اشتراک آب به کشاورزان را از وزارت نیرو گرفته و به کمیته‌ای دادند که در آن استاندار قرار داشت و به‌طور بی‌رویه از منابع استراتژیک آب کشور استفاده شد که در حال حاضر 70 درصد مشکلات آب که دامن‌گیر استان بوده از 8 سال گذشته به‌وجود آمده است.
منبع: فارس
