دلسوزانی که دستشان به هیچ جا بند نیست و هیچ ابزاری جز گوشی هوشمندشان در دست ندارند، این روزها داستان غم‌انگیز این درختان به زمین افتاده را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.
صبورانه ایستاده‌اند و قدرت اعتراض ندارند... شاید در انتظار قاتل‌های ناشناس شب‌ها یا شاید در تب و تاب مرگ تدریجی سم‌ها... درختان بلوار امین قم شبیه چنارهای خیابان ولیعصر تهران، هویت خیابان‌اند و ریه شهر... اما این روزها گویا کسی نه خریدار هویت است و نه طرفدار اکسیژن...
عابرانی که عادت به پیاده‌روی در بلوار امین و نوازش سایه درختان تنومندش دارند، این روزها در مقابل یکی از مجتمع‌های تجاری در حال ساخت که از قضا فضای پیاده‌روی‌شان را هم اشغال کرده، می‌گذرند با باقیمانده تن بریده درختانی روبه‌رو می‌شوند که مورد لطف قاتلان شبانه قرار گرفته‌اند. درختانی که بلوار امین با آنها بلوار امین شده و مطلوبیتی برای زندگی و تجارت و گشت و گذار پیدا کرده است.
درختانی که اگر نباشند بلوار امین هم می‌شود جایی شبیه دیگر خیابان‌های خشک و بی‌روح شهر.
البته این اتفاق جدیدی نیست. عکس‌های هوایی قم را هم که نگاه کنید، متوجه می‌شوید نقاط سبز شهر قم هر سال و هر ماه کمتر می‌شوند و دیر نیست روزگاری که از این درختان هیچ نماند. مگر کدام آب از دل مسئولان تکان خورد وقتی 18 هزار هکتار باغ دود شد و به هوا رفت و به جایش آپارتمان و پاساژ و موسسه فرهنگی سبز شد؟ چه کسی دل نگران ریه‌هایی است که از هجوم ریزگردها و آلاینده‌های شیمیایی به خس خس می‌افتند و کدام فرهیخته تصمیم‌ساز و مدیر تصمیم‌گیری شب را بر بالین کودکی سرطانی صبح کرده که بداند این هجوم وحشیانه به طبیعت چه دستاوردهایی داشته است؟
دلسوزانی که دستشان به هیچ جا بند نیست و هیچ ابزاری جز گوشی هوشمندشان در دست ندارند، این روزها داستان غم‌انگیز این درختان به زمین افتاده را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.
خیلی وقت است که دیگر کسی از آن باغ‌های هکتاری که شبانه در آتش سوختند یا سم پای درختانشان ریخته شد حرفی نمی‌زند. از باغ‌های سر سبزی که نشانش را می‌شود در عکس‌های 40 سال پیش قم گرفت و با دستان سبزشان شهر را مهربانانه در آغوش می‌گرفتند. امروز دیگر دلخوشی ما همین درختان اندک و بی‌پناه است و گویا برای کسانی که می‌خواهند امروزشان را با هر ضرب و زوری به فردا برسانند، حکم مزاحم‌هایی را دارند که برای خلاص شدن از شرشان هر کاری جایز است... حتی سم ریختن پای یک درخت مظلوم و بریدن شبانه تن خسته‌اش...
ابزارهای قانونی که عملی نمی‌شود
بنا به گفته عباس ذاکریان رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر قم ابزارهای قانونی لازم برای مقابله با پدیده قطع اشجار وجود دارد. مانند بسیاری از قوانین دیگر که که پیش‌بینی‌هایی درباره پدیده‌های اجتماعی کرده‌اند اما در عمل اتفاقات دیگری رخ می‌دهد.
وی می‌گوید: قطع اشجار در قانون جرم تلقی می‌شود و فرد خاطی را می‌توان به دادگاه معرفی کرد. در واقع قانون درباره موضوع قطع اشجار ساکت نیست و قاضی می‌تواند حتی حبس برای خاطیان در نظر بگیرد مگر در موارد استثنایی که چاره‌ای جز قطع آن درخت نبوده است.
به گفته رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر قم برای موارد ضروری که قطع یک درخت اجتناب ناپذیر است هم قانون پیش‌بینی‌هایی داشته به این صورت که در یک کمیته سه نفره مساله مورد بررسی قرار می‌گیرد و دلایل درخواست برای قطع یا جا به جایی واکاوی می‌شود.
وی ادامه داد: در این کمیته سیاست این است که تا آنجا که ممکن است درخت‌ها در جای خود باقی بمانند و اگر هم قرار به حذف درختی هست حتما به صورت جا به جایی باشد مگر در مواردی که امکان جابه جایی هم وجود ندارد.
ذاکریان افزود: در نهایت اگر هیچ چاره‌ای جز قطع درخت وجود نداشته باشد، باید کاشت چهار برابری نهال به جای درخت قطع شده صورت بگیرد و مشمول جریمه هم قرار خواهد گرفت.
به گفته وی این فرایند سخت گیرانه حتی برای خود شهرداری در مواقعی که قرار است به خاطر اجرای پروژه‌های عمرانی درختی قطع شود، اجرا می‌شود.
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر قم ادامه داد: به عنوان مثال برای پروژه تقاطع 3سطحه شهدای 15 خرداد نیاز به حذف برخی درختان بود که به کمیته سه نفره آمد. طرح در کمیته طوری تغییر کرد که نیاز به قطع درخت کاهش پیدا کند و باقی درختان را هم جا به جا کردیم و درختی از بین نرفت.
جریمه‌ها بازدارنده نیست
وی با اشاره به قطع شدن درختان در خیابان‌هایی که کاربری تجاری در آنها غلبه دارد، گفت: ممکن است یک عده سودجو بخواهند برای دیده شدن تابلو یک فروشگاه درختان را قطع کنند که البته باید با این افراد برخورد جدی صورت بگیرد.
ذاکریان با اشاره به بازدارنده نبودن جریمه قطع اشجار خاطرنشان کرد: جریمه‌ها باید به قدری بالا باشد که اینگونه تخلفات به حداقل ممکن برسد.
وی گفت: در طول سال‌های گذشته در شورای شهر هر بار فریاد زدیم که جرایم نقش درآمدزایی ندارند بلکه باید بازدارنده باشند، کسی به این حرف گوش نداد. در همه موارد چنین است یعنی جرایم کمیسیون ماده صد، جرایم وانت‌بارها، جرایم تاکسیرانی و... باید به گونه‌ای نرخ‌گذاری شود که جرات تخلف را بگیرد.
به عقیده رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر قم وقتی جرایم بازدارنده نیست برای کسی که فقط به سود خود فکر می‌کند می‌ارزد که درختی را در یک معبر قطع کرده و جریمه‌اش را بپردازد تا تابلوی مغازه‌اش بهتر دیده شود. در واقع اینجا گناه از مردم نیست بلکه قانون‌گذاران روش درستی ندارند.
وی با اشاره به اینکه برخورد بازدارنده دیگر برخوردهای قضایی است عنوان داشت: می‌شود متخلفان را به مقام قضایی معرفی کرد وحتی جرم حبس هم برای چنین مواردی می‌شود در نظر گرفت. به هر صورت برخوردها باید در اینگونه موارد بازدارنده باشد تا شاهد استمرار قطع اشجار نباشیم.
امروزه بر سر حفظ باغ‌های شهر قم اما و اگرهای بسیاری وجود دارد. هکتارها باغ در سال‌های گذشته از بین رفته و اندکی از آن باقی مانده که همین اندک هم هر روز زیر تیغ انبوه‌سازان و نهادهای مختلف دولتی و عمومی است که می‌خواهند از این نمد برای خود کلاهی بسازند. در این میان دل بستن مردم به چند درخت حاشیه بلوار امین که از مسیرهای سبز و زیبای قم است هر چند که دردناک است اما مسئولیت‌آور نیز هست. اگر قرار است 50 سال و 100 سال دیگر هم در این شهر کسانی رفت و آمد و زندگی کنند این درختان تنومند و کهنسال باید تا آن زمان هم بمانند و از خستگان راه با سایه دلپذیرشان پذیرایی کنند.
منبع: همشهری
