دانشمندان اقلیمی هشدار دادهاند که بازگشت پدیده اقلیمی النینو در اواخر سال جاری باعث بالاتر رفتن دمای جهانی از میانگین ثبتشده و ایجاد یک موج گرمایی بیسابقه خواهد شد.
پیشبینیهای اولیه حکایت از بازگشت النینو از اواخر سال 2023 میکنند- که باعث تشدید رویدادهای آب و هوایی در سراسر جهان و افزایش 1.5 درجه سانتیگرادی میانگین دمای جهان خواهد شد. در این زمینه بسیاری از کارشناسان به این واقعیت اشاره میکنند که سال 2026 که به عنوان گرمترین سال ثبتشده در تاریخ شناخته میشود، توسط یک النینوی بزرگ رقم خورده است.
این پدیده بخشی از یک نوسان طبیعی است که توسط دمای اقیانوس و بادهای اقیانوس آرام ایجاد شده و بین النینو، همتای خنکترش لانینا و شرایط خنثی سوئیچ میشود. در سه سال گذشته شاهد یک دوره غیرعادی از رویدادهای متوالی لانینا بودهایم.
پیشبینی میشود که سال 2023 گرمتر از سال 2022 خواهد بود- که طبق مجموعه دادههای جهانی، در جدول گرمترین سالهای ثبتشده تاریخ، به عنوان پنجمین یا ششمین سال گرم تاریخ ثبت شده است. با این حال النینو در زمستان نیمکره شمالی روی میدهد و ماههای متمادی طول میکشد تا تاثیر گرمایشی آن احساس شود- که به این معنی است که سال 2024 به احتمال زیاد سال ثبت یک رکورد جدید در زمینه دمای جهان خواهیم بود.
تا به امروز گازهای گلخانهای که بر اساس فعالیتهای انسانی ساطع شدهاند میانگین دمای کره زمین را در حدود 1.2 درجه سانتیگراد افزایش دادهاند. روندی که تاکنون تاثیراتی فاجعهبار در سراسر جهان به جای گذاشته است- که از آن میان میتوان به گستره وسیعی از رویدادهای اقلیمی، از موج گرمایش شدید در ایالات متحده و اروپا تا سیلهای ویرانگر در پاکستان و نیجریه اشاره کرد که تاکنون به میلیونها نفر آسیب رسانده است.
پروفسور آدام شایف رئیس بخش پیشبینیهای طولانیمدت در اداره هواشناسی بریتانیا در این زمینه میگوید که «به احتمال بسیار زیاد النینوی بزرگ بعدی میتواند دمای میانگین دنیا را بیش از 1.5 درجه سانتیگراد افزایش دهد. در واقع در حال حاضر احتمال این که افزایش 1.5 درجه سانتیگرادی در میانگین دمای جهان از همین دوره پنج ساله آتی آغاز شود، در حدود پنجاه درصد است».
او میگوید: «میدانیم که تغییرات اقلیمی تأثیرات رویدادهای النینو را بیشتر و این پدیده را تبدیل به پدیدهای قویتر خواهند کرد؛ و باید این را هم به تبعات و تأثیرات تغییرات اقلیمی- که مدام در حال افزایش بودهاند- اضافه کرد. در واقع نگاهی دوباره به تاثیرات متقابل این دو مساله به این معنا میتواند باشد که احتمالاً در جریان النینوی بعدی شاهد یک موج گرمای بیسابقه خواهیم بود».
به گفته پروفسور شایف «تأثیرات نوسانی چرخه النینو-لانینا را میتوان در نقاط بسیاری از جهان مشاهده کرد». او میگوید: «اکنون علم میتواند بهطور دقیق به ما بگوید که این رویدادها را دقیقا در چه زمانی در ماههای آینده مشاهده خواهیم کرد. بنابراین واقعاً باید با استفاده از علم برای مقابله با شرایط پیشرو آمادگی بیشتری داشته باشیم. چه در زمینه آمادگی برای انجام خدمات و واکنشهای اورژانسی و اضطراری و چه در زمینه دانایی درباره مواردی از قبیل محصولاتی که باید بکاریم».
پروفسور جیمز هانسن و همکارانش در دانشگاه کلمبیا نیز به تازگی در نیویورک اظهار داشتهاند که «به احتمال زیاد سال 2024 احتمالاً به عنوان گرمترین سال تاریخ ثبت خواهد شد. در واقع بعید است لانینای فعلی برای چهارمین سال متوالی ادامه داشته باشد. جالب این که وقوع حتی درصدی- یا اندکی- از النینو نیز برای ثبت رکورد دمایی در سطح جهانی کافی است». جیمز هانسن همچنین میگوید که «کاهش آلودگی هوا در چین نیز میتواند باعث افزایش بیشتر گرما شود».
البته در حالی که در این موضوع تردیدی نیست که النینو رویدادهای شدید آبوهوایی را افزایش میدهد؛ اما درباره این که این پدیده تا چه میزانی میتواند باعث تشدید رخدادهای اقلیمی شود، بحثهای زیادی در میان دانشمندان به وجود آمده است. در واقع در شرایطی که پروفسور بیل مک گوایر از دانشگاه کالج لندن در این زمینه میگوید که «ورود النینو باعث خواهد شد رویدادهای شدید آب و هوایی که در سالهای 2021 و 2022 در سراسر سیاره زمین بیداد کرده، کمرنگ شوند»؛ پروفسور تیم پالمر از دانشگاه آکسفورد عقیده دارد که «پیوستگی بین رویدادهای شدید آب و هوایی و میانگین دمای جهانی آنقدرها هم قوی نیست، اما تاثیرات ترمودینامیکی تغییرات اقلیمی باعث خواهد شد ناهنجاریهایی که حضور یک ساله النینو به وجود میآورد، افراطیتر شوند».
منبع: شفقنا از گاردین