رسانه ابزار قدرتمندی است که در دنیای امروز با وجود ابزارهای اطلاع رسانی مجازی نیز نمی توان آنرا نادیده گرفت، به ویژه رسانه تصویری که همچنان پیشتاز عرصه تبلیغات، اطلاع رسانی و سرگرمی در جهان است.
به گزارش تابناک همدان، رسانه های تصویری به ویژه مهمترین آن تلویزیون، درکشور ما جایگاه قابل قبولی ندارد، گرایش اکثریت مردم ایران به شبکه های ماهواره ای شاهدی بر این مدعا است. این موضوع که صدا و سیما با ردیف بودجه ای بسیار بالا نتوانسته مخاطب ایرانی را جذب کند مقوله ای جدا است اما نکته مهمتراین است که به نظر می رسدتهیه کننده وخریدار حرفه ای ازخدمات وبرنامه های این سازمان عریض وطویل نیز وجود ندارد.
نمونه ای ازاین خریداران غیرحرفه ای خدمات رسانه ای،شرکت سیاحتی غارعلیصدر همدان بودکه با ده ها میلیون تومان هزینه، برنامه مخاطب پسندی را در اختیار گرفت اما نتوانست بهره کافی ببرد.
برنامه «خندوانه» که در بین برنامه های تلویزیون ازمخاطب بیشتری برخوردار است توانسته درلایه های مختلف اجتماعی تاثیر مثبتی داشته باشدتهیه کنندگان این برنامه به دنبال تغییر رویکرد مردم نسبت به مسائل محیط زیستی، گردشگری و حقوق شهروندی هستندآنها همچنین به دنبال تاثیرگذاری درتغییر الگوهای مصرف شهروندان هستند.
اجرا متفاوت مجری برنامه «رامبدجوان» و استفاده از یک شخصیت عروسکی به نام «جناب خان» توانسته دربخشی ازقشرهای اجتماعی مخاطب پیدا کند.آنچه مسلم است، هم مدیران نهادهای دولتی و هم صاحبان صنایع علاقمند هستند ازطریق این برنامه معرفی شوندهرچند برنامه گران قیمتی است و هزینه گزافی را از سفارش دهندگان دریافت می کند.
همانگونه که اشاره شدشرکت سیاحتی علیصدر و مدیریت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با همکاری یک نهاد غیردولتی ساعاتی از این برنامه پرمخاطب راخریداری کردندتا ظرفیت های مغفول استان رامعرفی کنندگفته می شود بیشتر هزینه این برنامه ازطریق اعتبارات شرکت سیاحتی علیصدر پرداخت شده است.
برنامه«خندوانه»همدان پس از تولیدروی آنتن رفت و به جزبخش حضور هنرمندان همدانی؛«رابعه مدنی»بازیگر سینما و«امیرشهاب رضویان» سینماگر همدانی، دیگر بخش های آن موردانتقاد مخاطبان درفضای مجازی قرار گرفت،البته تصاویرهوایی ازبناهای تاریخی و آثار طبیعی نیز مورد توجه تماشاگران این برنامه بود.
پرسش این است که چه اتفاقی باعث می شود برنامه پرمخاطب و در عین حال پرهزینه خندوانه که یک بارمی تواند به همدان اختصاص داشته باشد و فرصتی برای این شهر است، چرا نمی تواند مخاطب بومی را در استان همدان راضی نگه دارد؟این اتفاق دلایل گوناگونی دارد؛ نبود شناخت ازفضای رسانه ای و ضعف مشاوران رسانه ای نهادها یکی ازعلت ها می تواند باشد.
نکته دیگربلاتکلیفی مدیران درچرایی وچگونگی تولیدچنین برنامه ای است به طورمثال هدف ازتولید برنامه مشخص نبودبه جزبرنامه سرگرمی که باحضور هنرمندان پرمی شود و برای تماشاگران رضایت بخش بود، شفاف نبود که آیا هدف این برنامه ویژه معرفی جاذبه های گردشگری است؟
قرار است غارعلیصدر را معرفی کند؟ می خواهد صنایع دستی استان را تبلیغ کند؟ آیا این برنامه به مناسبت ثبت جهانی لالجین به عنوان شهر سفال تهیه شده است و یا هدف معرفی مدیران استان است؟
حدود10دقیقه ازبرنامه به گفت وگو باحمیدرضا یاری مدیرعامل شرکت سیاحتی غارعلیصدر وعلی مالمیر مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان اختصاص داشت.
مالمیر در این برنامه با هیجان تلاش می کرد تمامی ظرفیت های استان را معرفی کندکه مسلما غیر ممکن بود.اما ازسخنان یاری به جز عذرخواهی از مردم به علت درست معرفی نکردن غار چندان نکته ای عاید نشد.
سال های اخیر غار طبیعی علیصدر در سایه عملکرد همین مدیران به یک غار مصنوعی بدل شده است. بیشتر معابرو دسترسی های غار دستخوش نوک تیز کلنگ مدیران شده و تخریب شده است. مدیرعامل غارعلیصدر از این نکته غافل است که این جاذبه طبیعی، پیش از آنکه نیاز به معرفی داشته باشد، نیازمند نگهداری است، اما این موضوع کاملا نادیده گرفته شده است.
ضعف درگفتار و آگاه نبودن از مباحث مطرح شده برنامه رابسیار عامه پسندتراز نمونه های دیگر خندوانه نشان داد. شیوه روبه دوربین نشستن مدیرعامل غارعلیصدر از دیگر مواردی بود که در فضای مجازی به شدت از آن انتقاد شده بود و نشان از آشنا نبودن این مدیر با زبان بدن خود داشت.
اگر هدف معرفی خود مدیران نبود می توانستند این ده دقیقه فرصت دیده شدن رابه یک فردبا سواد دانشگاهی اختصاص دهند تا از منافع استان دفاع کند و ظرفیت های استان را به صورت حرفه ای بیان کند.
گفته می شود مدیران غار علیصدر از این برنامه رضایت کامل داشتند، وقتی مدیری از یک پروژه ضعیف تمجید می کند،نشان از سطح سلیقه نازل آن مدیر دارد.
نکته دیگر این است که به گواهی شرکت کنندگان در این برنامه، «امیرشهاب رضویان» بخشی ازسخنان خود رابه نقد عملکرد مدیران استان درحوزه گردشگری و انتقاد ازهتل سازی در دامنه الوند اختصاص داده بود، گفته می شود در روزهای پیش ازپخش برنامه «خندوانه» همدان عزم دست اندرکاران بر این بود که این سخنان پخش نشود که بر اثر این فشارها پخش نشد.
با همه انتقادهایی که ازسوی مخاطبان حرفه ای «خندوانه» درموردویژه برنامه همدان دیده شد،اماباید توجه داشت با وجود ضعف های موجود فرصت دیده شدن در یک برنامه سراسری کار ارزشمندی است. این برنامه می تواند چراغ راهی برای آینده باشد تا جاذبه ها و ظرفیت های به درستی معرفی شود.
نبایدفراموش کرد«خندوانه» یک برنامه سرگرمی است که درلایه های پنهان دنبال آموزش غیرمستقیم است ودراین زمینه می توان گفت از برنامه های موفق صدا و سیما است.
در عین حال انتظار مخاطب نیز آن نیست که مباحث علمی و جدی در این برنامه مطرح شود، اما تصمیم گیران در استان می توانستند از این فرصت استفاده بیشتر و بهتری داشته باشند.