تابناک/ دوران 12 ساله ریاستِ چهره راستِ دیروز و اعتدالیِ امروز بر کرسی شماره یک بهارستان به پایان رسیده است. علی لاریجانی در پاسخ به سوال مجری صداوسیما که از او پرسیده بود پس از مجلس به کجا خواهد رفت با لحنی آمیخته از طنز و جدیت گفته است: «کجا برویم خوب است؟» سوالی که بسیاری پس از پایان ریاست 12 ساله علی لاریجانی مطرح می‌کنند و تنها شائبه‌های مطرح شده رسانه‌ها، پاسخ هایی به این سوال بوده اند. شائبه‌هایی همچون خیز لاریجانی برای انتخابات ریاست جمهوری 1400، به ویژه اینکه این بار برای مجلس یازدهم نیز ثبت نام نکرد، قوی تر شده است.

علی لاریجانی که متولد 1336 در نجف اشرف و فرزند مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی میرزاهاشم آملی از مراجع عظام تقلید است، از شاگردان شهید مطهری و داماد ایشان بوده است.

رئیس مجالس هشتم، نهم و دهم، دوران دبستان خود را در مدرسه ادیب و دوره متوسطه را در دبیرستان صدر قم سپری کرد و لیسانس خود را از دانشگاه صنعتی شریف در رشته ریاضی و علوم کامپیوتر با رتبه اول اخذ کرد. او سپس در رشته فلسفه دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و دکتری خود را در رشته فلسفه دریافت کرد و در حال حاضر، عضو هیات علمی دانشگاه تهران است. شغلی که لاریجانی در مصاحبه اخیر خود پس از پایان یافتن دوره ریاستش بر مجلس، به آن اشاره کرده بود یعنی بازگشت به دانشگاه.

علی لاریجانی قبل از انتخابات مجلس یازدهم در حاشیه یکی از سفرهایش به قم در پاسخ به سوال خبرنگاران گفته بود: «اینکه بنده سه دوره ۴ ساله وکیل مردم قم بودم افتخاری برای من بوده است، چراکه مردم قم حق بزرگی به گردن انقلاب اسلامی دارند و همواره در این مسیر پیشرو بودند، اما من در این دوره از انتخابات برنامه‌ای برای شرکت ندارم.»

 

لاریجانی برای اولین بار در سال 87 پس از رأی مردم قم با نظر اکثریت مطلق نمایندگان مجلس هشتم با 230 رای به عنوان ریاست مجلس دوره هشتم انتخاب شد. ریاست او بر مجلس دوبار دیگر تکرار شد تا اولین رئیس مجلسی باشد که رکورد سه دوره ریاست بهارستان را کسب کرده است. او که با کمترین رأی از شهری غیر از تهران نسبت به رقبایش در تهران به مجلس شورای اسلامی دوره هشتم و نهم و دهم راه پیدا کرده بود توانست افرادی برجسته از میان اصولگرایان همچون غلامعلی حدادعادل که پیش از لاریجانی، رئیس مجلس بود را کنار بزند و خود بر کرسی ریاست بهارستان تکیه بزند. علی لاریجانی همچنین در مجلس دهم که بیشترین کرسی‌های آن در اختیار لیست ائتلاف فراگیر اصلاح طلبان تحت عنوان لیست امید قرار گرفته بود و بسیاری نیز بر این باور بودند محمدرضا عارف به عنوان سرلیست امید در تهران و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری 96، رئیس مجلس خواهد شد، مجددا به عنوان رئیس مجلس دهم تا پایان دوره در خرداد سال 99 انتخاب شد و توانست لقب تنها رئیس مجلس سه دوره‌ای را به نام خود ثبت کند.

صندلی ریاست لاریجانی پس از پایان دوره او، آن قدر بین اصولگرایان مشتری دارد که هرچند آنها ادعاهایی مبنی بر شعار خدمت و انقلابی‌گری دارند اما اکنون تنها، اندیشه تسخیر صندلی بهارستان، آنها را به سمت کنش سیاسی واداشته است. به نظر می‌رسد صندلی 12 ساله علی لاریجانی، دُرّ ِگرانی است که اصولگرایان برای خدمت، آن را به هر کس نسپارند!

لاریجانی که پیش از حضور در مجلس و مقام ریاست پارلمان، ریاست 10 ساله و سه ماهه بر صداوسیما داشت با پایان یافتن ماموریتش در صداوسیما، تنها در انتخابات ریاست جمهوری سال 84، به عنوان گزینه شورای ائتلاف اصولگرایان و یا جناح راستی‌ها شرکت کرد اما در نتیجه در بین کاندیداها، نفر ششم شد و محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهور در آن سال انتخاب شد. پس از آن دوره هم، هر چند گمانه زنی‌های سیاسی و رسانه‌ای حاکی از حضور او در انتخابات های ریاست جمهوری بود اما همچنان در مجلس ماند و در هیچ دوره ای انتخابات ریاست جمهوری 88، 92 و 96 شرکت نکرد.

لاریجانی که به مدت پنج سال یکی از دو نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت بود در شهریور 1384 با حکم احمدی‌نژاد، رقیب انتخاباتی‌اش، به عنوان دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جایگزین حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی شد.

او از سال‌ها پیش نسبت به برخی سیاست‌های هسته‌ای انتقاد داشت و جمله مشهور او پس از معاهده پاریس (هیچ آدم عاقلی در غلطان را با آب نبات عوض نمی‌کند) در خاطره‌ها مانده است.

با مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی، هدایت پرونده اتمی ایران به عهده او قرار گرفت. لاریجانی معتقد بود: «مسئله هسته‌ای ایران را باید از نظر اهمیت استراتژیک با ملی شدن صنعت نفت مقایسه کرد.» البته این سمت نیز برایش 26 ماه بیشتر دوام نداشت و سپس لاریجانی، در سال 86 سمت خود را به سعید جلیلی سپرد.

 اما  ماجراهای او پس از ورود به مجلس با رئیس جمهور وقت، بعدها یکشنبه سیاه مجلس را رقم زد و آغازی بر اتهام زنی‌های ادامه دار احمدی‌نژاد به برادران لاریجانی شد به گونه‌ای که هر دو دل خوشی از یکدیگر ندارند.

در مجموع نگاهی مختصر به سوابق کاری علی لاریجانی نشان می‌دهد او در حوزه‌های کاری خود، عملکرد رضایت‌بخشی خود تاکنون بر جای گذاشته است. لاریجانی در دوران 10 ساله مسئولیتش در دوران صداوسیما، همواره مورد انتقادهای جدی اصلاح‌طلبان بود به این دلیل که بسیاری بر این باور بودند که صداوسیما در زمان او، سخنگوی جناح راست بود. هرچند او پس از ورود به مجلس همواره مورد انتقادات جدی و هجمه های اصولگرایان به ویژه اصولگرایان تندرو قرار گرفت. علی لاریجانی  در زمان مذاکرات توافق هسته ای ایران با 1+5، به دلیل حمایت از برجام مورد انتقاد شدید اصولگرایان قرار گرفت. انتقاداتی که هنوز ادامه دارد و حتی بسیاری اصولگرایان، علی لاریجانی را اصلاح‌طلب می‌دانند هر چند او همچنان خود را یک اصولگرا می‌داند. اما به نظر می‌رسد لاریجانی نیز از اصولگرایی مدنظر برخی فاصله گرفته و به سمت اعتدالگرایی و مستقلین حرکت کرده است و یا در دسته آنها قرار دارد.

در این ارتباط علی اکبری، نماینده اصلاح‌طلب مردم شیراز در مجلس دهم، درباره ویژگی شخصیتی و عملکرد علی لاریجانی، رئیس مجلس دهم، به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفـت: از نظر ویژگی شخصیتی لاریجانی کسی بود که با اعتدال در مجلس عمل کرد و وارد کنش های جناحی نشد و از این منظر خوب بود. لاریجانی به عنوان سرمایه‌ای برای کشور محسوب می‌شود.

او درباره عملکرد علی لاریجانی به عنوان رئیس مجلس نیز عنوان کرد: لاریجانی به اندازه کافی تجربه داشت و از منظر تسلط بر قوانین، آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های داخلی مجلس و قوانین از تجربه کافی برخوردار بود چراکه کمتر کسی از چنین تسلطی برخوردار است.

دیگر نماینده‌ای که در این باره صحبت کرد، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس دهم و رئیس فراکسیون مستقلین ولایی، بود. او با اشاره به انتقادات و هجمه‌هایی که برخی نمایندگان به علی لاریجانی وارد کردند، به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: «رئیس مجلس یک نماینده در کنار سایر نمایندگان است. احساس می‌کنم بعضی ضعف خود را بر دوش رئیس مجلس می‌گذارند. اگر رئیس مجلس، رئیسی می‌کند منتخب همین نمایندگان است. از جای دیگر که انتخاب نشده و همین نمایندگان به وی رأی داده‌اند.

او با بیان اینکه چرا انتقادکنندگان به لاریجانی، همین سخنان و انتقادات را قبلا بیان نکرده‌اند؟ تصریح کرد: «در حال حاضر هر کس سعی دارد خود را تبرئه کند و گناه خود را به گردن دیگری می اندازد که یقینا، کار خوبی نبوده و رفتاری اخلاقی نیست.»

به‌رغم همه اینها، رئیس مجلس هشتم، نهم و دهم پس از 12 سال به کار خود در بهارستان پایان داد. پایان کار لاریجانی در مجلس دهم پس از این مدت در حالی است که برخی او را بهترین فرد برای ریاست مجلس طی این چند دوره و متناسب با شرایط کشور تلقی می‌کنند و  از سوی دیگر نیز، برخی تندروها همچنان، او را به دلیل حمایت از برجام و  مذاکرات توافق هسته ای مورد سرزنش و انتقادات تند و تیز خود قرار داده‌اند. در مجموع باید دید علی لاریجانی با این همه تجارب چندین ساله در کجای عالم سیاست خواهد ایستاد؟ آیا به سیاست ورزی ادامه خواهد داد یا به گفته خود به دانشگاه باز می‌گردد؟ یا طبق گمانه‌زنی‌ها خود را برای ریاست جمهوری 1400 مهیا می‌کند و یا طبق برخی شنیده‌ها به شورای عالی امنیت ملی که سال‌ها پیش در آنجا حضور داشته، خواهد رفت؟