رضا ریاحیان/باستان‌شناس
کد خبر: ۸۱۵۹۵۸
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۸ - ۱۹:۰۷ 20 January 2020

«در سرزمین ایران همواره در طول تاریخ با فراز و نشیب‌های متعدد قهرمان‌های بیشماری در بستر زمان از دوران تاریخی تا اسلامی ظهور پیدا کرده و هرکدام از این افراد با توجه به ساختار سیاسی و اجتماعی آن روزگار برای دفاع از سرزمین و حفاظت از مردمان خود به روش‌های مختلف با دشمنان خارجی و در بعضی مواقع حکام و پادشاهان داخلی مبارزه کرده‌اند. همچنین گروهی از مردم آن جامعه نیز آنها را همراهی می‌کرده اند. از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب و از اقوام مختلف از قبیل لُر، کُرد، بلوچ، سیستانی، بختیاری، گیلکی و بوشهری این قهرمانان ملی ظهور کرده‌اند که بیش‌تر مواقع به‌عنوان سردار ملی نیز معروف هستند. ۱۳ دی‌ماه سال جاری بر اثر یک عملیات تروریستی توسط نیروهای آمریکایی یکی از فرماندهان این سرزمین به همراه یارانش به شهادت رسید که همگی در غم از دست دادن آن در سوگ نشسته‌ایم. ایشان سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی مردی از دیار کرمان است. در یاداشتی مختصر به جایگاه و مقایسه این سردار سرافراز اسلام با دیگر قهرمانان و سردارهای ملی در گذشته پرداخته می‌شود تا به شناختی روشن از نقش موثر این سردار ملی کرمانی در عصر حاضر برسیم.
یکی از معروف‌ترین قهرمانان ملی در دوران تاریخی «سورنا» فرمانده اشکانیان در فاصله‌ی زمانی حدود ۵۲ تا ۸۲ پیش از میلاد است. فردی از دودمان اشکانیان سردار رومی کراسوس را مغلوب و شهر سلوکیه را تصرف کرد و برای اولین‌بار شکست رومیان مقابل ایران را رقم زد. محدوده جغرافیایی جنگیدن این سردار شامل سرزمین بین‌النهرین، عراق امروزی، سوریه که قسمت‌هایی از سرزمین اشکانیان بوده و ترکیه می‌شود. همچنین این فرمانده پدید آورنده‌ی جنگ‌های پارتیزانی است.
در دوران اسلامی نیز قهرمانان ملی نیز وجود داشته که یکی از آنها در قرون اولیه «بابک خرمدین» است. ایشان بعد از مرگ ابومسلم خراسانی در سرزمین آذربایجان بر علیه خلافت عباسی به مبارزه پرداخت.

امروزه اما بیش‌ترین سردارهای ملی که ما می‌شناسیم مربوط به عصر قاجار در زمان قیام مشروطه است که می‌توان به رئیسعلی دلواری معروف به دلیران تنگستان، میرزا کوچک خان جنگلی، ستارخان و باقر خان اشاره کرد. همگی آنها مشروطه‌خواهانی بوده‌اند که علیه دولت استبداد قاجار و اشغالگران شوروی و انگلیسی جنگیده‌اند. در زمان جنگ تحمیلی نیز فرماندهانی بوده‌اند که با توجه به ویژگی‌های شخصیتی آنها، نقش مهمی در پیروزی  عملیات نظامی داشته‌اند و به شهادت رسیده‌اند. از برجسته‌ترین آنها می‌توان به سرداران شهید همت، باکری، زین‌الدین، چمران، بابایی، ستاری، کاظمی و باقری اشاره کرد.
آنچه از زندگی‌نامه‌ی سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی مشخص است ایشان متولد روستای قنات‌ملک شهرستان رابر استان کرمان است که در زمان جنگ تحمیلی فرماندهی لشکر ۴۱ ثارالله کرمان را بر عهده داشته و در طول هشت سال جنگ تحمیلی ایشان در خط مقدم جبهه حضور فعال داشته و همچنین در بسیاری عملیات‌های نظامی از جمله کربلای ۵ نقش مهمی را ایفا کرده است. بعد از اتمام جنگ تحمیلی، صحنه نبرد را ترک نکرده و با شکل‌گیری سپاه برون‌مرزی قدس، فعالیت مبارزه علیه ظلم و ستم خود را ادامه داد و محدوده‌ی جغرافیایی صحنه نبرد را به‌دلیل محافظت از سزرمین ایران، خارج از مرزهای سیاسی امروزی کشور در مناطقی از جمله لبنان، سوریه و عراق کشاند. با روی کار آمدن گروه‌های تروریستی از جمله داعش ایشان در خط مقدم مبارزه با این گروه‌های تکفیری قرار گرفت و با درایت و فرماندهی، داعش را نابود و دیگر گروه‌های تروریستی را شکست داد که کشورهای منطقه از جمله سوریه و عراق از یک شرایط نسبی امنیتی و متعاقب آن کشور عزیز ایران نیز از ضریب امنیتی بالایی برخوردار هستند. این امنیت مدیون مجاهدات و تلاش‌های این سردار ملی و یارانش است. ایشان در صحنه‌ی نبرد میدانی با همراهی کردن مردم محلی از جمله تشکیل بسیج مردمی که در زمان هشت سال دفاع مقدس استفاده شده بود یک نوآوری در دکترین نظامی پدید آورد به‌طوری که در اکثر جنگ‌ها کشورها با استفاده از نیروهای آموزش‌دیده از جمله ارتش به مبارزه می‌پردازند.
وجه تشابهات نبردهای سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی با دیگر قهرمانان و سرداران ملی دوران تاریخی از جمله سورنا محدوده‌ی صحنه‌ی نبرد است که خارج از مرزهای سیاسی ایران است. به‌طوری که سورنا در منطقه ترکیه و سوریه با رومیان جنگید؛ ایشان نیز در همین منطقه با نیروهای دست‌نشانده‌ی آمریکایی و اروپائیان به مبارزه پرداخته است. همچنین اگر روش مبارزه و جنگیدن پارتیزانی را سورنا  به‌دلیل شرایط آن روزگار ابداع کرد ایشان نیز روش مبارزه با همراهی و همکاری مردم محلی(بسیج) ابداع کرد که از نظر دکترین نظامی در جهان این نوع مبارزه و جنگیدن متفاوت است. همین‌طور اهداف و آرمان‌های ایشان با دیگر سرداران ملی از قبیل میرزا کوچک‌خان، رئیسعلی دلواری، ستارخان و باقر خان نیز دارای تشابهاتی است که از مهم‌ترین آنها مبارزه با هدف عدالت‌خواهی و ریشه‌کنی ظلم و ستم است. با این وجود شاید بتوان اظهار داشت که به دلیل موقعیت سیاسی و اجتماعی جامعه‌ی امروز، به‌نوعی مبارزه‌طلبی ایشان از جهاتی مشکل‌تر و خاص‌تر از دیگر قهرمانان و سرداران ملی در گذشته بوده است.
با نهایت تاسف، گرچه با شهادت ایشان توسط نیروهای تروریستی آمریکایی در یک عملیات ناجوانمردانه، ما را از وجود این چنین فرمانده شجاع و با اخلاصی محروم کرده‌اند و جامعه‌ی ایران و منطقه داغدار شد و در مراسم تشییع ایشان به خوبی نمایان و برگزاری باشکوه این چنین نشان از اخلاص ایشان در زمان مبارزه‌طلبی بوده است ولی تفکر و ایدئولوژی ایشان نسبت به مبارزه‌طلبی علیه ابرقدرت‌های زورگوی جهان از جمله آمریکا و اسرائیل باقی مانده است.
برای شناخت و روشن شدن ابعاد شخصیتی ایشان در زمینه نحوه و روش مبارزه‌طلبی سالها باید تحقیق و پژوهش کرد تا به نسل آینده این تفکر انتقال یابد و در همین زمینه رسالت مهمی محققین و پژوهشگران دارند.
به‌هر حال، شاید بتوان گفت اگر روزی در بستر تاریخ، قهرمانان و سرداران ملی از منطقه کرمان را جست‌وجو می‌کردیم فردی شاخص نمی‌یافتیم ولی امروزه به خود می‌بالیم که از دیار کرمان علاوه بر سیاسیون تاثیرگذاری از قبیل آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و شهید باهنر، قهرمان و سردار ملی به نام شهید سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی را هم داریم و در بخشی از تاریخ ماندگار خواهد شد؛ به عبارتی ما مردمان دیار کرمان با جانفشانی ایشان دارای سردار ملی شدیم».

انتهای پیام/*

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار