وقتی 27 اسفند ماه سال 97 طی 24 ساعت 197 میلی متر بارش در مازندران به ثبت رسید و جاری شدن سیلاب در منطقه مرکزی این استان بیش از یک هزار و 200 میلیارد تومان خسارت به بار آورد، بحث مدیریت آب رودخانه‌ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
حسین خانی خبرنگار ایران در ساری
کثرت رودخانه‌ها
هم‌اکنون بنا بر آمارهای اعلام شده از سوی شرکت آب منطقه‌ای مازندران بیش از 120 رودخانه اصلی با طول 7 هزار کیلومتر در استان وجود دارد و 2هزار نهر از این رودخانه‌ها منشعب 150 کیلومتر از آنها از مناطق شهری و 150 کیلومتر نیز از مناطق روستایی عبور می‌کند.
این در حالی است که طی 100 سال گذشته بیش از 120 سیل در نقاط مختلف مازندران رخ داده که باعث بروز 3هزار و 400 میلیارد تومان خسارت شده و25 نفر نیز در این حادثه طبیعی جان خود را از دست داده‌اند. در همین راستا، بنا براعلام مقامات ارشد شرکت آب منطقه‌ای مازندران، تعدد و کثرت رودخانه‌ها، تغییر الگوی زمانی بارش در سال‌های اخیر، محدودیت اعتبارات، تجاوز به حریم و بستر رودخانه‌ها از سوی ساکنان حاشیه رودها و در نهایت تعداد کم سدهای مخزنی و کنترل‌کننده‌های فیزیکی سیلاب باعث بروز مشکلات و چالش‌هایی بر سر راه مدیریت بر رودخانه‌ها شده است.
«محمد ابراهیم یخکشی»، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در این باره به مقدار بالای بارش و حجم زیاد روان آب‌ها، آوردن چوب و مسدود شدن مقاطع پل‌ها اشاره کرده و می‌گوید: ظرفیت ناکافی مقاطع رودخانه‌ها در مناطق دشت باعث طغیان آب رودخانه‌ها شده و موجب آبگرفتگی سطح دشت شد. هر چند که در مناطقی که سد مخزنی وجود داشت اوج سیلاب‌ها تعدیل شد و آسیب‌ها حداقلی بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران بر این باور است که تجهیز امکانات و ماشین‌آلات برای رودخانه‌داری مستمر، اختصاص اعتبار اضطراری برای بازسازی و لایروبی و زهکشی انهار اصلی و همچنین اختصاص اعتبار ملی برای ساماندهی و مهندسی رودخانه‌ها می‌تواند از بروز اتفاقات مشابه جلوگیری کند.همچنین اختصاص اعتبار برای بهسازی آبگیرهای کشاورزی از رودخانه‌ها با توجه به تخریب مداوم آنها در سیلاب‌ها می‌تواند از وقوع سیلاب جلوگیری کند.
در همین حال، «حسن نوروزمحمدی»، مدیر بهره‌برداری شهید رجایی ساری نیز می‌گوید: با وجود تلاش‌های صورت گرفته تاکنون تنها توانسته‌ایم حدود 10 درصد از آب‌های سطحی را مهار کنیم که برای رسیدن به استاندارد‌های جهانی باید این میزان به 40 درصد برسد.
وی با بیان اینکه برای دست یافتن به عدد، پروژه‌های ساخت چند سد در دست مطالعه است، می‌افزاید: الزامات محیط زیستی و نبود اعتبارات کافی باعث شده تا روند سد‌سازی در مازندران کند پیش برود.
«سیدجمال موسوی»، معاون بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران هم بر این باور است که تنظیم آب سدهای بالادست باعث جلوگیری از افزایش خسارت‌های سیلاب اخیر شد و اگر این اقدام بموقع از سوی شرکت آب منطقه‌ای انجام نمی‌شد، میزان تخریب سیلاب در سوادکوه و شهرستان‌های بابل و بابلسر به چند برابر میزان فعلی می‌رسید.
وی با کذب خواندن شایعات مطرح شده درباره بروز شکاف در سد شهید رجایی ساری تأکید می‌کند: برای ساخت این سد که بزرگ‌ترین سد مخزنی مازندران است 7هزار مترمکعب بتون تزریق شده و و به هیچ وجه امکان ایجاد شکاف در آن وجود ندارد و اکنون در سلامت کامل است و جای نگرانی وجود ندارد. به گفته وی، این سد طوری ساخته شد که تا 9 ریشتر زلزله را تحمل می‌کند.