سواد زندگی موفقیت در کار و کسب و تضمین آن در طولانی مدت ارتباط مستقیمی با توانایی های یک فرد در جلب نظر دیگران دارد. با چند پرسش ساده شروع می کنیم:
- اگر رئیس توجهی به تلاش شما ندارد، چگونه می توانید شرایط را تغییر داده و در اندیشه پیشرفت شغلی باشید؟!
- تا کنون نتوانسته اید یک "مدیر جذاب" برای کارکنان خود باشید؛ به دنبال راه چاره ای برای این چالش بوده اید؟!
- در جلب نظر مشتریان دچار مشکل شده اید و نگران آینده کسب و کار خود هستید؟
اینها پرسش ها یا بهتر بگوییم چالش هایی محسوب می شوند که بیشتر افراد یک جامعه با آن درگیر هستند. البته تفاوتی ندارد که شما این مقوله را از جنبه آثار آن در کار و کسب و یا از منظر روابط اجتماعی مورد بررسی قرار دهید، زیرا جلب نظر و متعاقب آن دریافت توجه از جامعه از مهم ترین ارزش هایی است که در تعاملات اجتماعی برای یک فرد ایجاد می شود.
استیو روبل از مرکز ادلمن به عنوان یکی از بزرگترین نهادهای فعال در حوزه روابط عمومی می گوید: «ارزش جلب نظر و دریافت توجه از دیگران به مراتب بیشتر از پول، مال و هر چیز دیگر است.»
با این حال تعداد بسیار کمی از مردم با "علم توجه" آشنا هستند. به عبارت دیگر در دنیای مدرن امروز، دستیابی به بالاترین سطح بازخورد مثبت از جامعه نیازمند دریافت آموزه ها و تمرین های هدفمند خواهد بود. این موضوع به حدی مهم است که امروزه در مراکز معتبر علمی دنیا، سخن از اصطلاح های "اقتصاد توجه" و "پول توجه" است. لب مطلب نیز این است: توجه، یک پدیده نادر است و ما باید بتوانیم بیشترین سهم از این ثروت اندک را به سمت خود جلب کنیم.
بررسی بالغ بر 1000 نوشته علمی در مباحث روانشناسی، عصب شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و همچنین گفتگو با افراد موفق در حوزه روابط اجتماعی چون شریل سندبرگ و دیوید کاپرفیلد منتج به جمع بندی و ارائه مکانیسم ها و توصیه هایی در راستای تلاش موفق برای جلب نظر و توجه مثبت در روابط اجتماعی و اقتصادی می شود که در ادامه بدان می پردازیم:
مکانیسم خودکار حواس پنجگانه
با مثال شروع می کنیم: اگر کسی با اسلحه خود شلیک هوایی کند، تمام افرادی که در برد صدای ایجاد شده قرار داشته باشند، روی خود را به سمت محل ایجاد صدا باز می گردانند و بدان توجه می کنند یا اگر کسی لباس قرمز بپوشد قطعا توجه بیشتری را به خود جلب می کند؛ اما علت چیست؟
نشانه های حسی و حواس طبیعی پنجگانه به طور خودکار توجه انسان را به موارد مختلف جلب می کنند. این مکانیسمی است که انسان را قادر می سازد "سریع تر از زمان لازم برای تفکر مغز"، نسبت به یک اتفاق واکنش نشان دهد.
پس به عنوان مورد اول در راه جلب توجه به خاطر داشته باشید که از وجود این مکانیسم خودکار به سود خود بهره برداری کنید.
البته منظورمان این نیست که همواره با صدایی بلندتر از دیگران سخن بگویید! یا دائم رنگ های جیغ بپوشید! اما به وسیله راهکارهای زیرکانه برنده "بازی با غریزه مخاطب"در راستای جلب نظر آنها باشید. در این مسیر حتی ساده ترین رفتارها نیز اهمیت ویژه ای دارند. ببینید چگونه می توانید حواس پنجگانه افراد را برانگیزید. مثلاً برخی فروشگاه ها در فضای خود بوی مطبوعی را می پراکنند یا برخی دیگر، با نور بازی می کنند و آن دیگری، فردی را با لباس میکی موس مقابل مغازه اش قرار می دهد. همه این ها برای ایجاد تمایز و جلب توجه شما از طریق حواس پنجگانه است.در روابط دوستانه نیز یک فنجان قهوه یا چای گرم حسی از نزدیکی و دوستی در مخاطب شما ایجاد می کند و این یک مکانیسم خودکار است دانشمندان کشف کرده اند که نوشیدنی گرم، حس اعتماد و صمیمت بیشتری را در افراد جلب می کند (شاید به همین خاطر است که عروس خانم های آینده در مراسم خواستگاری، چای داغ به داماد آینده تعارف می کنند!).
تکرار هوشمندانه
مطالعات دهه 70 اثبات می کند یکی از روش های موثر در تغییر فکر و ایجاد جذابیت موضوعی، تکرار و تمرین است. بنابراین اگر مباحثی را پیوسته تکرار کنیم در مسیر تبدیل به باور قرار می گیرند. پس، از تکرار یک پیام برای مخاطب خود هراس نداشته باشید اما باید توجه داشت که این راهکار نیازمند ظرافت های رفتاری خاصی است تا موجب دلزدگی مخاطب نشود.
متخصصان علم تبلیغات می گویند: وقتی مخاطب شما بار اول تبلیغات شما را می بیند، از کنارش رد می شود، چند بار دیگر با دیدنش می گوید "باز هم این!" ، سپس می گوید "بگذار ببنیم چیست؟" بعد فراموش می کند و دوباره با دیدنش به یادش می آورد و خلاصه بعد از بارها و بارها مواجعه با تبلیغ شما، تصمیم می گیرد محصول تان را بخرد و بیازماید.
رفتار متفاوت
هر چیزی که در مسیر خلاف انتظارات ما باشد توجه مان را به خود جلب خواهد کرد. جلب توجه می کند. در محافل دانشگاهی این مساله به عنوان "نظریه نقض انتظارات" شناخته می شود.
برای جلب نظر رئیس، مشتریان، همکاران و هر شخص دیگری سعی کنید توجه آنها را با یک اقدام متفاوت جلب کنید. بخشیدن کارمند،فرزند یا دوست خاطی درست در حالی که او از شما انتظار خشم و مجازات دارد، طرح یک سوال غیرمنتظره، دعوت به پیاده روی به جای جلسه و هر کاری که فرد مقابل را غافلگیر کند، هم توجه او را تقویت می کند و هم شما را بیشتر در یاد نگه می دارد.
اگر همین الان پیامکی از فروشگاهی که ماه قبل از آن یک دست کت و شلوار خریده اید دریافت کنید که در آن نوشته شده است یک تیشرت رایگان برایتان کنار گذاشته اند، آیا این پیامک بیشتر توجه تان را جلب نخواهد کرد و بیشتر در یادتان نخواهد ماند؟! علت، مشخص است: شما انتطار نداشتید ناگهان صاحب یک تیشرت مجانی شوید ولی شدید؛ مبارک است!
پاداش
همه آدم ها ، عاشق پاداش هستند و برای آن تلاش می کنند. کودکی که برای گرفتن لبخندی از مادرش شیرین کاری می کند، در واقع به دنبال پاداش است و کارمندی که می کوشد کاری فراتر از انتظار انجام دهد و خیری که مخفیانه به مستمندی کمک می کند، همه و همه در جست وجوی پاداش اند ، حال چه درونی و ناملموس و چه بیرونی و ملموس.
پاداش با هورمون دوپامین، ارتباط مستقیمی دارد؛ این هورمون مسؤول ایجاد لذت و خوشی در مغز است. بنابراین اعطای پاداش را فراموش نکنید: برای مثال برای پایان موفقیت آمیز یک پروژه مهم، مسافرت به یک منطقه دیدنی را به نیروهای خود وعده بدهید و در پایان کار برای مسافرت با آنها همراه شوید. همین یک اتفاق برای مبدل شدن شما به مدیری محبوب و البته تضمین موفقیت پروژه اثری جادویی دارد.
حتی یک کارمند نیز می تواند به مدیرخود پاداش دهد: انجام کاری فراتر از انتظار (نظریه نقض انتطارات).
اعتبار علمی
مصرف کنندگان همواره اعتماد بیشتری به کارشناسان دارند تا مدیران و ستاره ها . این اصلی ثابت است و البته یک دلیل علمی نیز برای آن وجود دارد. در مطالعه سال 2009 دانشگاه اموری(آمریکا) مشخص شد: مراکز تصمیم گیری مغز زمانی که توصیه ای از جانب "کارشناسان" دریافت می کنند معمولا در وضعیت منفعل قرار می گیرند و راحت تر تسلیم می شوند.
راستی اگر یک خمیر دندان را دندان پزشک تان معرفی کند بیشتر بدان رغبت می کنید یا اگر ببینید یک هنرپیشه آن را تبلیغ می کند؟
اثر زیگارنیک
تا کنون از گرفتاری خود به یک کتاب جذاب یا وابستگی به سریال هایی مانند "لاست" متعجب نشده اید؟!
برای این حالت یک توجیه علمی وجود دارد و آن اثر زیگارنیک است. اثر زیگارنیک می گوید انسان ها کارها و وظایفی که ناتمام مانده است را بیشتر از کارها و پرونده هایی که خاتمه یافته اند، به خاطر می سپارند.
از این اثر روانی برای تداوم ارتباط با مشتری استفاده می شود تا نگذارند درگیری فکری آنها با فروشگاه تمام شود. وقتی ادکلنی از یک فروشگاه می خرید فکر می کنید دیگر کارتان با آن تمام شده است اما موقع حساب کردن پول ادکلن، فروشنده چند نمونه اشانتیون از ادکلن های دیگر به شما می دهد، بن تخفیف برای خریدهای بعدی داخل پاک خریدتان می گذارد و از شما برای شرکت در قرعه کشی آخر ماه ثبت نام می کند تا پروژه خرید شما همچنان ناتمام بماند و شما درگیر اثر زیگارنیک باشید و البته از هدایا و تخفیف ها و قرعه کشی هم لذت ببرید.
تصدیق
جامعه شناسان بر این باورند که انگیزه شخص برای کسب اعتبار و توجه دیگران یکی از مهم ترین نیازهای حیاتی انسان است. همه ما نیاز به دریافت تایید و تصدیق داریم، بنابراین چنانچه در تعاملات اجتماعی این نیاز دیگران را پاسخ گوییم آنها نیز در مقابل پاسخ ما را خواهند داد.
موثرترین افراد کسانی هستند که این هفت مورد را برای درخشش و قرار گرفتن در کانون توجه مدنظر قرار دهند. توجه به علم "توجه" پیش نیاز موفقیت در عصر اطلاعات است.
