ارتباط محیط و انسان در شهرسازی بندرعباس
امروزه فضاهای شهری اشباع شده از انواع آلودگی های محیطی (نور، صوت ، ...) که انسان روزمرگی خود را در این محیط می گذراند.
ارتباط در بطن خود مفهوم دو طرفه دارد فرستنده و گیرنده که محیط می تواند نقش فرستنده و و انسان گیرنده باشد.
مخاطب بعنوان گیرنده با اطلاعات (احساس) را از طریق حواس پنجگانه دریافت و در مغز تجزیه و تحلیل و آنها را با معانی ذهنی تطبیق می دهد.
عامل موثر بر ادراک ، انسان و محیط هستند که انسان گیرنده و محیط نقش فرستنده را دارد.
حال با توجه به تنش های روزمره و معیارهای آلودگی و دمای بالای شهر بندرعباس و نقش مستقیم آن در خشونت و کلافگی انسان ها ، مخاطبین شهری را نیازمند محیطی که ساعاتی بدور از اندیشیدن به دغدغه های روزمرگی و همچنین جنب و جوش یا صداهایی که از ظرفیت شنوایی ما فراتر می رود مانند صدای تردد خودروها و وسایل صنعتی ،... می کند.
این محیط با مفهوم پارک و بوستان فاصله خیلی زیادی دارد ، طوری که با ورود هر مخاطب در محیط کاملا این احساس را بطور سمعی و بصری ادراک و رابطه نزدیکی بین محیط و روح برقرار می شود.
گاهی در این فضا با تشویق و حضور نوازندگان دوره گرد ( موسیقی های ایرانی_مطابق با روح انسان ) و همچنین با پوشش گیاهی مناسب با الهام از باغ های اصیل ایرانی در جهت دعوت پرندگان بیرون از محیط ، به فضا میتوانیم بخشی از عناصر را به تکامل برسانیم.
فرضیه:
فضای حافظیه لکه ارزشی در شهرسازی شیراز و همچنین محیطی آرامش بخش و مظهر پاکی روح و روان است.
شهر بر طبق مقیاس انسانی طراحی شده است ، این مقیاس از ابعاد بدن انسان گرفته تا روحیات و نیاز انسان که این سه از خصوصیات مهم انسانی در طراحی و فضای شهری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
پرسش ؟
توده ی مردمی که تاکنون از این فضا محروم بوده اند در اولین تجربه حضور در فضا چه حسی را لمس می کنند؟
از دید بصری چه نوع پوشش گیاهی و رنگی در محیط متفاوت بودن نسبت به محیط بیرون را به مخاطب القا می کند ؟ از نظر سمعی چه نوع صوت هایی روح آن را نوازش می دهد؟
اینها سوالاتی هستند که می تواند ما را در بکارگیری هرچه بهتر در شناخت روح و روان انسان ها و انتخاب عناصر سازگار با روحیات مردم این اقلیم کمک کند.
سه اصل مهم در شهرسازی و ایجاد محیط شهری لکه گذاری ارزشی ، کدگذاری ذهنی ، خاطرات محیطی و دلبستگی مکانی . موضوع این مبحث بر مبنای این سه اصل می باشد که نقش بسیار مهمی دارند در این محیط :
لکه گذاری ارزشی :
این فضا علاوه بر نقش موثر بر روح و روان افراد باید لکه گذاری ارزشی را برای شهر در بر داشته باشد ، این لکه ها ی ارزشی به شهر هویت و معنا می دهند .
ما اغلب مکان ها یا وقایع را با نشانه هایی که در ذهن خود ثبت کرده ایم ، به یاد می آوریم . به عنوان نمونه ، مردم محله قدیمی هنگامی که از میدان قدیمی محله خود نام می برند در ذهنشان آن را با تک درخت کهنسال واقع در میدان به یاد می آورند ، از این رو این درخت یک نشانه برای مردم محله به حساب می آید ، گاه نیز عناصری خاص برای یک شهر ، نشانه قلمداد می شود و افراد با دیدن آن عنصر به یاد آن شهر می افتند .
برای نمونه ، با دیدن بادگیر به یاد شهر یزد می افتیم و حتی بالعکس با شنیدن نام یک شهر به یاد ویژگی های خاص از آن شهر می افتیم. به عنوان مثال شهر تهران را با میدان آزادی به یاد می آوریم .
(احمدی ،1372،32)
کد گذاری ذهنی :
به عنوان مثال ما به شهر اصفهان سفر کرده ایم و اطلاعات زیادی در مورد این شهر کسب کرده ایم یا اینکه ار جایی شنیده ایم یا در کتابی دیده ایم ، اطلاعات حاصله در ذهن کد گذاری و ثبت می شود در واقع هر موقع که نامی از اصفهان بشنویم ناخودآگاه ذهنمان اطلاعاتی که ثبت کرده را از شهر اصفهان به یاد می آورد (زاینده رود ، آثار تاریخی یا گز و خوراکی و ...) که این کدگذاری ذهنی هویت و معنا می بخشد .
به عنوان نمونه لهجه ی شیرین بندری پی از بیان کدگذاری و ثبت می شود در ذهن مهاجرین ، و همینطور این محیط علاوه بر رویکرد ارضای روحی افراد باید نقش کدگذاری ذهنی را هم داشته باشد .
خاطرات محیطی و دلبستگی مکانی :
به عنوان مثال توده ای از مردم بر اساس علاقه و شرایط سال ها حول میدانی مرکز محله عصرها زیر درخت کهنی دور هم می نشینند ، این رفتار پس از تکرار سالیان سبب دلبسته شدن افراد به آن مکان میشود که همین دلبستگی سبب پدیدار شدن خاطرات محیطی می گردد .
با رعایت و بکارگیری این نکات میتوانیم فضایی با چنین رویکردی در شهر بندرعباس در محیط بت گورون (معبد هندوها) بدلیل داشتن پتانسیل خوب ارزش گذاری و همچنین کدگذاری ذهنی برای مخاطبین داشته باشیم ، که با توجه به ماهیت این محیط می توان با اضافه کردن عنصر آب و حوض میتوانیم شاهد انعکس نور خورشید و شاهد رقص زیبای نور و سایه بر تاق و بدنه ای بنا باشیم ، از آنجا که درخت شاخصه رحمت و نور در معماری ایرانی مظهر مهر و صفات خداوند بشمار میرود میتوانیم در شب از شمع بعنوان روشنی و نشان دادن محوریت و هندسه اصلی محیط بکار برد.
امیدواریم مسئولین برای روحیات مردم احترام قائل شوند.
حضرت علی (ع):شهری از دیدگاه ما نیکوتر است که مردمانش آسایش بیشتری داشته باشند.
انتهای پیام/*