حجت‌الاسلام میرزایی
کد خبر: ۲۳۳۷۴۹
تاریخ انتشار: ۰۲ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۴:۱۱ 22 May 2016
به گزارش تابناک هرمزگان، حجت الاسلام علی اکبر میرزایی از اساتید حوزه علمیه قم و هرمزگان و دانشگاهها و مراکز عالی استان در یادداشتی به بیان و بررسی جایگاه اقتصاد مقاومتی در مبانی اسلامی پرداخته است که مشروح آن در ادامه می‌آید.

اقتصاد به عنوان یکی از ارکان مورد نیاز بشر و یکی از جریانات تاثیرگزار در تحول،بر کسی پوشیده نیست و بر همین اساس است که در هر زمینه ای می توان موضوع اقتصاد را پیدا کرد و راجع به آن سخن گفت؛اقتصاد در عرصه دینی،اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و...
 
پس می توان به یک نتیجه کلی و مهم دست پیدا کرد که یکی از ارکان مورد نیاز هر موضوعی برای ادامه حیات و پیشرفت،مساله اقتصاد است.
 
در همین راستا بحثی با عنوان اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری در جهت توسعه همه جانبه کشورمطرح شده است که به طور یقین می تواند گره گشای مشکلات معیشتی و سدّی محکم در مقابل تحریم های ظالمانه باشد.
 
ابتدا باید گفت:اقتصاد در لغت به معنای میانه روی است که نشان می دهد هر جا کلمه اقتصاد به کار برود،معنای میانه روی دارد.
 
در نتیجه اقتصاد مقاومتی یعنی میانه روی جهت رسیدن به ثبات و پایداری.
 
اما در اصطلاح علم اقتصاد  شاخه‌ای ازعلوم اجتماعی است که به تحلیل تولید،توزیع ومصرف کالاها وخدمات می‌پردازد، ودر واقع کاربردی مبتنی بر موضاعات مالی دارد.
 
واقتصاد مقاومتی عبارت است از تشخیص حوزه‌های فشار و در نتیجه تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن اثرات آن می‌باشد، ولی اقتصاد مقاومتی در معنای عملی اش،همان کلام مقام معظم رهبری است که فرمودند:اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد. (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان،16 مرداد91)
 
اقتصاد مقاومتی را می توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد،اما آن چه در این نوشته می خوانید تحلیلی از اقتصاد مقاومتی بر اساس مبانی دینی است؛یعنی در آموزه های دینی چه راهکارهایی برای تحقق اقتصاد مقاومتی وارد شده است؟
 
از منظر دین و آموزه های دینی،مهم ترین عوامل تحقق اقتصاد مقاومتی را می توان در چند نکته بیان کرد:
 
1.دوری از اسراف و تبذیر
 
یکی از مهم ترین ارکان تحقق اقتصاد مقاومتی،بحث دوری از اسراف و تبذیر است.
 
اسراف به معنای زیاده روی و تبذیر به معنای ریخت و پاش است؛مثلا وقتی با یک لیوان آب سیر میشویم چنانچه دو لیوان بنوشیم،نوشیدن لیوان دوم اسراف است،امّا اگر آب در لیوان دوم را دور بریزیم،تبذیر است.
 
خداوند در آیه 30 از سوره اعراف راجع به اسراف کنندگان فرموده است:(انّه لا یحبّ المسرفین) یعنی (خداوند اسراف کاران را دوست ندارد.)
 
دوست نداشتن خداوند یعنی به اسراف کاران هیچ عنایتی ندارد و به زندگی شان برکت نمی دهد.
 
امّا خداوند در آیات 27 سوره اسرا راجع به تبذیرکنندگان فرموده است:(إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ) یعنی:(تبذیرکنندگان،برادران شیطانند) و در واقع به شیطان برای رسیدن مقاصدش یاری می رساند.
 
بنابراین باید در تمام برنامه های خود،اسراف و تبذیر را کنار بگذاریم،زیرا بسیاری از منابع کشور صرف امکاناتی  می شود که با اسراف و تبذیر از بین رفته است و می توان از هدررفتن آنها جلوگیری کرد.
 
مصرف ما در آب،برق،برنج و ...فراوان است و بسیاری از مردم در این اقلام اسراف یا تبذیر می کنند و اگر یک همّت عمومی صورت بگیرد و فرهنگ سازی شود،می توان منابع عظیم کشور را مدیریت و کنترل کرد.
 
2.آموزش عملی نحوه صحیح مصرف توسط بزرگان و نخبگان جامعه
 
بزرگان جامعه باید در زندگی فردی و اجتماعی خود،به صورت عملی الگوی مصرف را نشان دهند و خود از اسراف و تبذیر دوری کنند؛یعنی در کردار،گفتار،روش و ...اسراف و تبذیر را رها نمایند و به طور عملی آن را اجرایی کنند.
 
در اسلام سفارش شده که هر فردی دیگران را به کاری دستور می دهد،باید خودش عامل به آن باشد وگرنه کلامش هیچ نفعی به حالش ندارد،و بلکه برای خودش ضرر هم دارد.
 
از این افراد به عالمان بی عمل یاد شده است که به شدّت در قرآن از آنها نکوهش شده است،تا جایی که درآیه 2 و 3 از سوره صف آمده است:( یا ایّها الّذین آمنوا لم تقولون مالاتفعلون-کبر مقتا عندالله ان تقولوا مالاتفعلون) یعنی:(ای کسانی که ایمان آورده اید چرا حرفی می زنید که به آن عمل نمی کنید-باعث خشم خداوند است که چیزی بگویید که به آن عمل نکنید.)
 
بنابراین آموزش عملی بسیار مهم تر و موثرتر از آموزش کلامی است،و بزرگان جامعه ما باید خود از اسراف و تبذیر دوری کنند تا مردم نیز با فرهنگ عملی صرفه جویی آشنا شوند؛همان طوری که در روایتی از امام صادق(علیه السلام) آمده است:( کونُوا دُعَاةَ النَّاسِ‏ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُم) یعنی:(مردم را به کار خیر به غیر زبانتان دعوت کنید.) و در واقع با عمل خود کارهای خوب را توسعه دهید تا دیگران نیز یاد بگیرند. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ‏۶۷، ص ۳۰۹
 
مسوولان نظام و عالمان دینی با عمل به صرفه جویی و دوری از تجمّلگرایی،اسراف و تبذیر می توانند نقش مهمی در مصرف بهینه عموم مردم داشته باشند.
 
3.تذکّر مردم به همدیگر
 
یکی دیگر از عوامل تحقّق اقتصاد مقاومتی این است که مردم خود با فرد اسراف گر برخورد زبانی کنند و با کلامی خوش،آنها را از اسراف نهی کنند.
 
اسراف یک گناه و عیب محسوب می شود و امر به معروف و نهی از منکر نیز حکم می کند که به محض دیدن این عمل به آن فرد تذکّر داده شود و به طور اطمینان همین تذکّر دادن نقش کلیدی در کاهش اسراف و تبذیر دارد.
 
در روایات اسلامی نیز آمده است که دوست خوب کسی است که عیب دوست خود را به او گوشزد کند.
 
خداوند به همه ما توفیق دهد عاملان واقعی به دستورات اسلامی باشیم.
 
* علی اکبر میرزایی (استاد حوزه و دانشگاه)
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار